Δράσεις για την ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής από την Ε.Ε.
Αισιοδοξία φέρνει το νέο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που στοχεύει στην ενίσχυση της παραγωγής και κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων. Βασικό στόχο αποτελεί η αύξηση στο 25% της βιολογικής γεωργίας έως το 2030, καθώς και η σημαντική αύξηση της βιολογικής υδατοκαλλιέργειας.
Το Σχέδιο Δράσης, που είναι σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έχει σχεδιαστεί για να παρέχει στον ήδη αναπτυσσόμενο οργανικό τομέα τα κατάλληλα εργαλεία για την επίτευξη του στόχου του 25%.
Προτείνει 23 δράσεις διαρθρωμένες γύρω από 3 άξονες: ενίσχυση της κατανάλωσης, αύξηση της παραγωγής και περαιτέρω βελτίωση της βιωσιμότητας του τομέα, για την εξασφάλιση ισόρροπης ανάπτυξης του τομέα.
Η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικά σχέδια βιολογικής δράσης για να αυξήσουν το εθνικό τους μερίδιο στη βιολογική γεωργία. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών – μελών όσον αφορά το μερίδιο της γεωργικής γης που βρίσκεται σήμερα υπό βιολογική γεωργία, από 0,5% έως πάνω από 25%. Τα εθνικά σχέδια βιολογικής δράσης θα συμπληρώσουν τα εθνικά στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ.
Να σημειωθεί εδώ ότι η βιολογική παραγωγή συνοδεύεται από ορισμένα σημαντικά οφέλη:
- τα βιολογικά χωράφια έχουν περίπου 30% περισσότερη βιοποικιλότητα,
- τα ζώα βιολογικής εκτροφής απολαμβάνουν υψηλότερο βαθμό καλής διαβίωσης και λαμβάνουν λιγότερα αντιβιοτικά,
- οι βιολογικοί αγρότες έχουν υψηλότερα εισοδήματα και οι καταναλωτές γνωρίζουν ακριβώς τι λαμβάνουν χάρη στο βιολογικό λογότυπο της Ε.Ε.
Η αυξανόμενη κατανάλωση βιολογικών προϊόντων θα είναι πολύ σημαντική, ώστε να ενθαρρυνθούν οι αγρότες να στραφούν στην βιολογική γεωργία και έτσι να αυξήσουν την κερδοφορία και την ανθεκτικότητά τους. Για το σκοπό αυτό, το Σχέδιο Δράσης προτείνει διάφορες συγκεκριμένες δράσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ζήτησης, στη διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στην προσέγγιση των βιολογικών τροφίμων στους πολίτες.
Σε αυτό περιλαμβάνονται:
- ενημέρωση και επικοινωνία σχετικά με τη βιολογική παραγωγή,
- προώθηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων,
- τόνωση της μεγαλύτερης χρήσης βιολογικών προϊόντων σε δημόσιες καντίνες μέσω δημοσίων συμβάσεων και
- αύξηση της διανομής βιολογικών προϊόντων στο πλαίσιο του σχολικού συστήματος της Ε.Ε.
Οι δράσεις στοχεύουν επίσης, στην πρόληψη της απάτης, στην αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των βιολογικών προϊόντων. Εξάλλου, ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο π.χ. επιβραβεύοντας τους εργαζομένους με «βιολογικούς ελέγχους» που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την αγορά βιολογικών τροφίμων.
Η μελλοντική ΚΑΠ θα περιλαμβάνει οικολογικά συστήματα που θα υποστηρίζονται από προϋπολογισμό 38 – 58 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την περίοδο 2023 – 2027, ανάλογα με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων της ΚΑΠ. Τα οικολογικά συστήματα μπορούν να αναπτυχθούν για την ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας.
Εκτός από την ΚΑΠ, τα βασικά εργαλεία περιλαμβάνουν τη διοργάνωση εκδηλώσεων πληροφόρησης και τη δικτύωση για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, πιστοποίηση για ομάδες αγροτών και όχι για άτομα, έρευνα και καινοτομία , χρήση blockchain και άλλων τεχνολογιών για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας αυξάνοντας τη διαφάνεια της αγοράς, υποστήριξη της οργάνωσης της τροφικής αλυσίδας και βελτίωση της διατροφής των ζώων.
Για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βιολογική παραγωγή, θα διοργανωθεί μια ετήσια «βιολογική ημέρα» της Ε.Ε. καθώς και βραβεία στην αλυσίδα βιολογικών τροφίμων, για να αναγνωρίσει την αριστεία σε όλα τα στάδια της βιολογικής τροφικής αλυσίδας.
Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει επίσης την ανάπτυξη δικτύων βιολογικού τουρισμού μέσω των «περιοχών». Οι «βιοπεριφέρειες» είναι περιοχές όπου αγρότες, πολίτες, τουριστικοί πράκτορες, ενώσεις και δημόσιες αρχές συνεργάζονται για την αειφόρο διαχείριση των τοπικών πόρων, βάσει βιολογικών αρχών και πρακτικών.
Όσον αφορά την παραγωγή βιολογικής υδατοκαλλιέργειας, το Σχέδιο Δράσης σημειώνει ότι πρόκειται για ένα σχετικά νέο τομέα, που όμως έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης.
Οι επερχόμενες νέες κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε. για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, θα ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους να υποστηρίξουν την αύξηση της βιολογικής παραγωγής σε αυτόν τον τομέα.
Τέλος, στόχο αποτελεί η μεγαλύτερη βελτίωση της απόδοσης της βιολογικής γεωργίας όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Για να επιτευχθεί αυτό, οι δράσεις θα επικεντρωθούν στη βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων, στη διασφάλιση της διαθεσιμότητας βιολογικών σπόρων, στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του τομέα και στην ελαχιστοποίηση της χρήσης πλαστικών, νερού και ενέργειας.
Η Επιτροπή τέλος σκοπεύει να αυξήσει το μερίδιο της έρευνας και της καινοτομίας και να αφιερώσει τουλάχιστον το 30% του προϋπολογισμού για δράσεις έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της γεωργίας, της δασοκομίας και των αγροτικών περιοχών σε θέματα που αφορούν ή σχετίζονται με τον οργανικό τομέα.
Έμμη Πανούση, δημοσιογράφος – πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καταναλωτών «ΒΙΟΖΩ»