Ποιος είπε ότι η κρίση δεν κρύβει ευκαιρίες; Κάπου στην μακρινή Ανδαλουσία της Ισπανίας, υπάρχει ένα χωριό 2.500 κατοίκων, όπου δεν ξέρουν τι θα πει κρίση. Καλώς ήρθατε στον θαυμαστό κόσμο της Μαριναλέδα.
Όσοι δεν τον γνωρίζατε, νομίζω ότι αξίζει να ρίξουμε μια ματιά σε αυτό το μικρό ισπανικό χωριό, που αντιστέκεται στη λιτότητα και τη δημοσιονομική πειθαρχία της Μέρκελ. Έχουμε και λέμε λοιπόν. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, το χωριό βυθιζόταν όλο και πιο βαθιά στη φτώχεια, καθώς η ανεργία ξεπερνούσε το 60%. Σήμερα, κι ενώ η περιοχή της Ανδαλουσίας έχει κάπου 36% ανεργία και 55% στους νέους, στη Μαριναλέδα η ανεργία είναι μηδενική. Η αντίστροφη πορεία ξεκίνησε το καλοκαίρι του ΄80, όταν το χωριό προχώρησε σε «απεργία πείνας ενάντια στην πείνα». Περίπου 700 άνθρωποι για 13 μέρες έμειναν άσιτοι, η είδηση έγινε πρώτο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ και το χωριό ξεκίνησε μια μακρά πορεία σκληρών αγώνων. Έκτοτε το «πείραμα» της Μαριναλέδα συνεχίζεται με μεγάλη επιτυχία και σήμερα αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Εμβληματικό πρόσωπο είναι ο δήμαρχος Σάντσεθ Γκορδίγιο, ο οποίος επανεκλέγεται επί 34 χρόνια. Πώς λειτουργεί αυτό το κοινωνικοπολιτικό πείραμα; Η απάντηση είναι τόσο απλή, που σχεδόν μοιάζει ουτοπική. Όλοι οι κάτοικοι είναι απασχολούμενοι στον Συνεταιρισμό της Μαριναλέδα, που δημιουργήθηκε από τους ίδιους τους αγρότες ύστερα από χρόνια κατάληψη της γης «Η καπνιστή φάρμα» (El Humoso Farm), η οποία ήταν ιδιοκτησία μιας αριστοκρατικής οικογένειας. Από το 1992, όμως, η γη τους ανήκει. Καλλιεργούν εκεί φασόλια, αγκινάρες, πιπεριές και εκλεκτό λάδι. Έχουν εγκαταστάσεις και για εκτροφή ζώων. Η γη ανήκει στην κοινωνία και οι εργάτες είναι αυτοί που έχουν επίβλεψη όλης της παραγωγής. Ανεξάρτητα με τη θέση που έχει ο κάθε εργαζόμενος, ο μισθός είναι 47 ευρώ την ημέρα, κάτι που ανάγεται σε 1.128 ευρώ τον μήνα (ο κατώτερος μισθός στην Ισπανία είναι 641 ευρώ/μήνα). Ο συνεταιρισμός απασχολεί την κάθε περίοδο περίπου 400 εργαζομένους. Οι θέσεις εργασίας είναι κυλιόμενες, με στόχο να μπορούν να εργάζονται όλοι. Η οικονομική ζωή συμπληρώνεται από καταστήματα, παροχή βασικών υπηρεσιών και αθλητικών δραστηριοτήτων. Πρακτικά, όλοι οι κάτοικοι κερδίζουν το ίδιο με τους εργάτες του συνεταιρισμού. Το ενοίκιο για ένα σπίτι 90 τ.μ. στην Μαριναλέδα στοιχίζει 15 ευρώ το μήνα. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο καθένας πρέπει να συμβάλει στην κατασκευή του σπιτιού του. Σε μια Ισπανία που μαστίζεται από την ανεργία, ένα μικρό χωριό έδειξε πως συνδέεται η αγωνιστικότητα με τη δημιουργικότητα. Οι δυόμισι χιλιάδες άνθρωποι έφτιαξαν με κόπο έναν τρόπο ζωής στα μέτρα τους, που προσφέρει δουλειά και προοπτική. Δεν είναι ουτοπία, είναι πραγματικότητα.
Χρήστος Σιάμος