Λόγω της σημασίας και της πανταχού παρουσίας του σίτου, καθώς και του ρόλου του στην παγκόσμια αγορά, παρακολουθείται πολύ στενά η ανάπτυξη, η παραγωγή και η αποδοχή του γενετικά τροποποιημένου σίτου. Πρόσφατα, είδαμε κάποιες σημαντικές και ανησυχητικές αλλαγές. Ακολουθούν ορισμένες ενημερώσεις σχετικά με την ανάπτυξη και την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου σιταριού παγκοσμίως.
Το σιτάρι είναι μια από τις τρεις πιο σημαντικές βασικές τροφές στον κόσμο. Σύμφωνα με την US Wheat Associates, η παγκόσμια κατανάλωση σιταριού προβλέπεται να ανέλθει συνολικά σε 802,4 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, αυξημένη κατά 2,03 MMT από πέρυσι. και η παγκόσμια παραγωγή σιταριού το 2024/25 προβλέπεται να φτάσει τα 798 MMT, από 10,5 MMT από πέρυσι.
Περισσότερες από 80 χώρες καλλιεργούν σιτάρι, με την Κίνα, την Ινδία, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να είναι οι κορυφαίοι παραγωγοί. Σύμφωνα με το USDA, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Αργεντινή, η Ρωσία, η Ουκρανία και το Καζακστάν αντιπροσωπεύουν το 90% των εξαγωγών σιταριού παγκοσμίως.
Η ανάπτυξη γενετικά τροποποιημένου σιταριού υπήρξε ιστορικά αμφιλεγόμενη. Όπως σημειώθηκε στην προειδοποίησή για τον νέο Γενετικά Τροποποιημένο Οργανισμό του Ιουλίου 2022, τη δεκαετία του 1990, η Monsanto άρχισε να διεξάγει δοκιμές στο χωράφι γενετικά τροποποιημένου σίτου στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η εταιρεία απέσυρε οικειοθελώς το αίτημά της για καλλιέργεια λόγω των ανησυχιών των σιτοκαλλιεργητών σχετικά με τον κίνδυνο πιθανής μόλυνσης και τον αντίκτυπό της στις εξαγωγές σιταριού στις ΗΠΑ.
Οι ανησυχίες αυτές δεν ήταν αβάσιμες, όπως καταδεικνύεται τα επόμενα χρόνια από τουλάχιστον πέντε αναφορές γενετικά τροποποιημένης μόλυνσης σίτου στις ΗΠΑ και τον Καναδά, που οδήγησε σε διαταραχές των εξαγωγών σιταριού με τη μορφή αναστολών ή και αυξημένων επιθεωρήσεων από την πλευρά των εμπορικών εταίρων. Αυτές οι ανησυχίες εξακολουθούν να είναι επίκαιρες, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το USDA δεν έχει ακόμη εγκρίνει το γενετικά τροποποιημένο σιτάρι HB4 για καλλιέργεια.
Ας δούμε τί ισχύει διεθνώς:
Αργεντινή: Bioceres Crop Solutions (HB4 Wheat)
Τον Ιούλιο του 2022, σας ενημερώσαμε για την πρόοδο του γενετικά τροποποιημένου σίτου HB4 της Bioceres Crop Solutions (Bioceres’s). Συνεχίσαμε να παρακολουθούμε το σιτάρι HB4 μέσω της εκτεταμένης καλλιέργειάς του στην Αργεντινή, καθώς και τις προσπάθειες της Bioceres να εγκρίνει το σιτάρι τόσο για εισαγωγή όσο και για καλλιέργεια σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Μέχρι σήμερα, το σιτάρι HB4 έχει εγκριθεί για εμπορική καλλιέργεια στην Αργεντινή, τη Βραζιλία και την Παραγουάη , καθώς και για χρήση σε τρόφιμα ή ζωοτροφές στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Κολομβία, τη Νιγηρία, τις ΗΠΑ και τη Νότια Αφρική . Η Ινδονησία έχει εγκρίνει το σιτάρι HB4 για ανθρώπινη κατανάλωση .
Πρόσφατα, η Bioceres ανακοίνωσε ότι είχε ξεκινήσει την πώληση γενετικά τροποποιημένων σπόρων σιταριού στην Αργεντινή. Οι σπόροι παρέχονται σε γεωργικές εταιρείες λιανικής. Η Bioceres εξέφρασε την ελπίδα ότι θα είναι σε θέση να παρέχει σπόρους στη Βραζιλία σε μία ή δύο καλλιεργητικές περιόδους. Η εταιρεία αποκάλυψε περαιτέρω ότι υπάρχουν τέσσερις ποικιλίες σιταριού HB4: Bermejo, Paranά, Traful και Iruya.
Κίνα: Qi Biodesign
Η Κίνα είναι και ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής σιταριού στον κόσμο. Τον Μάιο, η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ενέκρινε το πρώτο της γενετικά τροποποιημένο σιτάρι. Το σιτάρι αναπτύχθηκε από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Qi Biodesign σε συνεργασία με επιστήμονες της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και τροποποιήθηκε για να αντισταθεί σε μια κοινή μυκητιασική λοίμωξη (δηλαδή το ωίδιο). Το σιτάρι έλαβε έγκριση ασφαλείας για 5 χρόνια μετά την ταχεία παρακολούθηση της διαδικασίας έγκρισης. Η κινεζική κυβέρνηση αναμένεται επίσης να αναπτύξει και να εγκρίνει νέες απαιτήσεις επισήμανσης για γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα.
Αυστραλία: Trigall Australia
Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, η Trigall Australia (Trigall) υπέβαλε αίτηση άδειας για τη διεξαγωγή δοκιμών πεδίου HB4 στην Αυστραλία. Σύμφωνα με την αίτηση, η προτεινόμενη δοκιμή θα περιορίζεται σε 20 εκτάρια κατ’ ανώτατο όριο ετησίως κατά τη διάρκεια 5 ετών σε 10 τοποθεσίες στη Νέα Νότια Ουαλία, τη Βικτώρια, τη Δυτική Αυστραλία και τη Νότια Αυστραλία.
Η Trigall Australia είναι μια κοινοπραξία μεταξύ της Trigall Genetics και της S&W Seed Company , η οποία δημιουργήθηκε για να συγχωνεύσει και να ενισχύσει την ατομική τους εργασία στο σιτάρι. Η Trigall Genetics είναι συνιδιοκτήτρια της Bioceres Crop Solutions και του Γάλλου κτηνοτρόφου σίτου Florimond Desprez.
Αυστραλία: Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας
Τον Απρίλιο, η αυστραλιανή κυβέρνηση, υπό την αιγίδα του Office of the Gene Technology Regulator (OGTR), εξέδωσε άδεια στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας για τη διεξαγωγή δοκιμών αγρού σιταριού και κριθαριού που έχουν τροποποιηθεί γενετικά για βελτίωση της απόδοσης. Οι καλλιέργειες μπορούν να καλλιεργηθούν σε μια ενιαία τοποθεσία με μέγιστο 2 εκτάρια ετησίως ξεκινώντας τον Μάιο του 2024 και εκτείνεται έως τον Ιανουάριο του 2029. Η περιοχή δοκιμής βρίσκεται στη Νότια Αυστραλία. Η αίτηση υποβλήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 και η περίοδος δημόσιας σχολιασμού έληξε τον Μάρτιο.
Αυστραλία: InterGrain και Inari Agriculture
Τον Μάιο, ανακοινώθηκε ότι η Αυστραλιανή εταιρεία παραγωγής σπόρων InterGrain έθετε τις βάσεις για τη διεξαγωγή μεγάλων δοκιμών γενετικά τροποποιημένου σίτου στην Αυστραλία το 2025. Οι δοκιμές θα μπορούσαν ενδεχομένως να περιλαμβάνουν « εκατοντάδες νέες γενετικές παραλλαγές ». Οι σπόροι παρασχέθηκαν στην InterGrain νωρίτερα μέσα στο έτος από την αμερικανική εταιρεία ανάπτυξης Inari Agriculture (Inari), η οποία χρησιμοποιεί AI και CRISPR ως μέρος της πλατφόρμας SEEDesign για τη γενετική μηχανική του σίτου με στόχο την αύξηση της απόδοσης κατά 10%.
Οι σπόροι έχουν φυτευτεί σε θερμοκήπια δοκιμών στο νοτιοανατολικό Κουίνσλαντ, όπου καλλιεργείται επί του παρόντος το σιτάρι για να πολλαπλασιαστεί ο σπόρος. Τελικά, ο στόχος είναι να παραχθεί αρκετός σπόρος για να φυτευτεί το γενετικά τροποποιημένο σιτάρι σε περισσότερες από 45 περιοχές δοκιμών σε όλη τη χώρα.
Η InterGrain ανήκει κατά πλειοψηφία στην Πολιτειακή Κυβέρνηση της Δυτικής Αυστραλίας και στην Εταιρεία Έρευνας και Ανάπτυξης Σιτηρών (GRDC). Η συνεργασία μεταξύ της InterGrain και της Inari ξεκίνησε το 2022 .
Ηνωμένο Βασίλειο: John Innes Center
Το John Innes Center (JIC) έχει αναπτύξει ένα γενετικά τροποποιημένο σιτάρι υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο που περιέχει 20 mg/kg σιδήρου σε αλεσμένο λευκό αλεύρι. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν πριν από αρκετά χρόνια για την αντιμετώπιση της νομικής απαίτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο ότι όλο το αλεύρι και το ψωμί να εμπλουτίζονται με σίδηρο (6,5 mg/kg) σιδήρου, που συνήθως επιτυγχάνεται με την προσθήκη σκόνης σιδήρου ή αλάτων σιδήρου. Αν και το σιτάρι είναι εγγενώς πλούσιο σε σίδηρο, το μεγαλύτερο μέρος χάνεται κατά τη διαδικασία άλεσης όταν αφαιρούνται τα φύτρα και το πίτουρο.
Το 2021, η JIC υπέβαλε αίτηση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων (DEFRA) για δοκιμές πεδίου που θα πραγματοποιούνται μεταξύ Μαρτίου και Αυγούστου κάθε έτους από το 2022 έως το 2024. Τελικά, στόχος της JIC είναι να εξαλείψει την ανάγκη ψωμί εμπλουτισμένο με σίδηρο στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και για τη δημιουργία υβριδικών εκδόσεων για καλλιέργεια σε άλλες χώρες όπου το σιτάρι είναι βασικό προϊόν, όπως η Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές.
Το Πρότυπο του Έργου Μη ΓΤΟ ορίζει όλες τις καλλιέργειες και τα προϊόντα που αναπτύσσονται με χρήση βιοτεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των νέων τεχνικών επεξεργασίας γονιδίων, ως ΓΤΟ. Μοιραζόμαστε αυτές τις πληροφορίες για να προωθήσουμε έναν από τους πρωταρχικούς στόχους του Έργου για τη δημιουργία μεγαλύτερης διαφάνειας στην αλυσίδα εφοδιασμού, διασφαλίζοντας ότι έχετε τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να κάνετε τις καλύτερες επιλογές για εσάς, την επωνυμία σας και την οικογένειά σας.
Το Non-GMO Project είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός 501(c)(3) αφιερωμένος στην προστασία και την προώθηση εναλλακτικών μη Γενετικών Τροποποιημένων Οργανισμών.
Έμμη Πανούση. Δημοσιογράφος – πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καταναλωτών «ΒΙΟΖΩ»
Πηγή: Η ενημέρωση της Non-GMO Project με τίτλο:«New GMO Alert: How Long Before Amber Waves of (GMO) Grain Flood the Market?».