του μαθηματικού – συγγραφέα
Ευαγγέλου Σπανδάγου
Η λειτουργία των φροντιστηρίων στην Ελλάδα ξεκίνησε από τον 19ο αιώνα. Σημειώνουμε ότι φροντιστήρια κάθε είδους (στοιχειώδους, μέσης και ανωτάτης εκπαιδεύσεως) λειτουργούσαν και λειτουργούν σ’ όλες τις χώρες του κόσμου, γεγονός που δίνει το δικαίωμα να ονομάσουμε τα φροντιστήρια παράλληλη παιδεία.
Άξιο αναφοράς είναι ότι το πρώτο φροντιστηριακό βιβλίο στον κόσμο κυκλοφόρησε τον 2ο αιώνα μ.Χ. από τον μεγάλο νεοπλατωνικό φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο Θέωνα τον Σμυρναίο. Σκοπός του βιβλίου αυτού ήταν η προετοιμασία των νέων στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη μουσική, που ήταν απαραίτητα για τη μελέτη των Πλατωνικών διαλόγων.
Στην πνευματική συνοικία των Εξαρχείων λειτουργούσαν πολλά φροντιστήρια στοιχειώδους, μέσης και ανωτάτης εκπαιδεύσεως. Αναφέρουμε τα επόμενα:
α) Το 1894 στη γωνία των οδών Χαριλάου Τρικούπη και Βαλτετσίου λειτουργούσε νομικό φροντιστήριο με σκοπό την προετοιμασία για κάθε είδους δικηγορικές εξετάσεις και για συγγραφή διδακτορικών διατριβών.
β) Το 1899 στην οδό Βαλτετσίου 18 λειτουργούσε το νομικό φροντιστήριο του Παναγιώτη Σουρέα.
γ) Το 1895 στην οδό Τζωρτζ 10 λειτουργούσε το νομικό φροντιστήριο του Ιωάννη Σταματόπουλου.
δ) Το 1911 στην οδό Στουρνάρη 7 λειτουργούσε το φροντιστήριο «Πλάτων» για εισιτήριες εξετάσεις Ανωτάτων Σχολών.
ε) Το 1925 λειτουργούσε στην οδό Ανδρέα Μεταξά 26 το φροντιστήριο του μαθηματικού Α. Αγγελομάτη για τη μέση και ανώτατη εκπαίδευση.
στ) Το 1926 ιδρύθηκε στην οδό Κωλέττη 24 το φροντιστήριο των μαθηματικών Ιωάννου Ξανθάκη και Κωνσταντίνου Αραχωβίτη με συνεργάτη τον χημικό Σωτήρη Γκολεμάτη. Το φροντιστήριο αυτό απευθυνόταν σε υποψήφιους όλων των ανωτάτων σχολών και σε φοιτητές της φυσικομαθηματικής. Ο Ιωάννης Ξανθάκης αργότερα διακρίθηκε και ως μαθηματικός και ως αστρονόμος. Εξελέγη Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
ζ) Στην οδό Χαριλάου Τρικούπη 25 πρωτολειτούργησε το 1933 το φροντιστήριο του μαθηματικού Αριστείδη Πάλλα, το οποίο απευθυνόταν σε υποψήφιους των ανωτάτων σχολών και φοιτητές της φυσικομαθηματικής. Το φροντιστήριο αυτό λειτούργησε για 50 περίπου χρόνια.
η) Στην οδό Τζωρτζ 14 λειτουργούσε από το 1928 έως το 1932 το φροντιστήριο με τίτλο «Ακαδημία Θετικών και Θεωρητικών Επιστημών». Ιδρυτής του φροντιστηρίου ήταν ο οικονομολόγος Διονύσιος Γιατράς.
θ) Το 1966 άρχισε τη λειτουργία του στην οδό Κωλέττη 15 το φροντιστήριο «Ηράκλειτος» του χημικού Κωνσταντίνου Μανωλκίδη. Το φροντιστήριο αυτό λειτουργεί στον ίδιο χώρο μέχρι σήμερα.
Επίσης φροντιστήρια λειτουργούσαν στην οδό Τσαμαδού 7, στην οδό Ζαΐμη 20, στην οδό Κωλέττη 11, στην οδό Ζωοδόχου Πηγής 20, στην οδό Σόλωνος 116 κ.τ.λ. κ.τ.λ.
Σημειώνουμε ότι ο Εξαρχειώτης καθηγητής φυσικής και φροντιστής Λευτέρης Τσίλογλου έχει γράψει ένα θαυμάσιο βιβλίο με τίτλο «Τα φροντιστήρια στην Ελλάδα, η ιστορία και οι άνθρωποι», τόμοι 2 (εκδόσεις Κέδρος), Αθήνα 2007. Ο συντάκτης του παρόντος άρθρου είχε ιδρύσει, μαζί με άλλους πέντε συνεργάτες διαφόρων ειδικοτήτων, το 1969 στην οδό Λόντου 4 το φροντιστήριο «Ροπή» με τμήματα πολυτεχνείου, φυσικομαθηματικής, ιατρικού και οικονομικού κύκλου. Το φροντιστήριο αυτό λειτούργησε μέχρι το 1980.