του μαθηματικού – συγγραφέα
Ευαγγέλου Σπανδάγου
-συνέχεια από το προηγούμενο-
β’ Η θέση της γυναίκας στην Κρήτη
Οι τοιχογραφίες στα ανάκτορα της Κνωσού και της Φαιστού μαρτυρούν ότι οι Κρητικοί καλλιτέχνες ζωγράφιζαν συχνότερα γυναίκες παρά άνδρες. Οι “κυρίες” με τα γαλάζια και τα κόκκινα, καθώς και η περίφημη “Παριζιάνα” μιλούν για μια περίοδο ακμής του γυναικείου φύλου. Οι τοιχογραφίες με τη γυναικεία θεματολογία παρουσιάζουν γυναίκες ακροβάτισσες, Ιέρειες, κυνηγούς, πυγμάχους, αρματοδρόμους και ταυρομάχους.
Οι γυναίκες στην προϊστορική Κρήτη μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερα. Πήγαιναν σε δημόσιες εορτές και σε αθλητικές εκδηλώσεις, όπου συμμετείχαν και ως αθλήτριες. Τα επικίνδυνα παιχνίδια των γυναικών με τους ταύρους, τα “ταυροκαθάψια” μαρτυρούν ψυχικό σθένος, σωματική δύναμη και μεγάλη επιδεξιότητα. Τα γυναικεία χέρια παράγουν στον αργαλειό υφάσματα που τα διακρίνει η ποικιλία και η ποιότητα. Οι γυναίκες δουλεύουν τον πηλό με περίσσια τέχνη. Γυναικεία ευρεσιτεχνία αποτελεί το ψήσιμο του πηλού.
Οι πληροφορίες για τη θέση της γυναίκας στη Μινωική εποχή είναι ελάχιστες. Για τη Δωρική όμως Κρήτη του 5ου π.Χ. αιώνα μαθαίνουμε, χάρη στους “νόμους τῆς Γόρτυνος” ότι οι γυναίκες είχαν δικαίωμα να κληρονομούν, δεν είχαν όμως το δικαίωμα να παντρεύονται έξω από τη φυλή τους. Η προίκα αποτελούσε ένα θεσμό καθιερωμένο. Η προίκα της νύφης ήταν κυρίως ακίνητα και σε περίπτωση διαζυγίου ξαναγύριζε στη γυναίκα. Αν υπαίτιος του διαζυγίου ήταν ο σύζυγος, τότε η γυναίκα δικαιούταν να πάρει χρηματική αποζημίωση. Η γυναίκα έβγαινε από την οικία για περιπάτους και επισκέψεις, μετά όμως από τις φροντίδες των παιδιών και τις εργασίες του αργαλειού και του πλεξίματος.
Η μοιχεία και ο βιασμός δεν θεωρούνταν σε πόλεις της Κρήτης (Γόρτυνα, Ρίθυμνα, Κυδωνία (τα σημερινά Χανιά), Ιεράπυτνα, Άπτερα κ.ά.) δημόσια αδικήματα αλλά αδικήματα ιδιωτικά που απαιτούσαν καταβολή χρηματικής αποζημιώσεως.
Αναφέρεται και μια σύναξη διαμαρτυρίας Κρησσών στην πόλη Ιπποκορώνιον της Κρήτης, λόγω ξυλοδαρμού μιας συμπολίτισσάς τους από τον άνδρα της. (συνεχίζεται)