του Ευθύμη Κουτσούκη (Mr EX)
Δεν είναι «ανέκδοτο»… Αντίθετα εκδίδεται και διαβάζεται, τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή: To «είναι» του Παύλου Κοντογιαννίδη, μέσα από τη συνέντευξη που παραχώρησε ο γνωστός (σ.σ. μεταξύ άλλων) ηθοποιός στον «ΕΞ».
Ο «διεθνιστής Πόντιος» Παύλος έκανε αυτό που υποψιαζόμουν ΕΞαρχής… Κέντρισε το ενδιαφέρον μου, καθώς από τις πρώτες κιόλας κουβέντες του αντιλήφθηκα ότι έχω να κάνω με έναν άνθρωπο συνειδητοποιημένο, γεμάτο, ολοκληρωμένο, αλλά παράλληλα και «συναισθηματικά ψιλοανώριμο» -όπως αυτοχαρακτηρίστηκε-, «λαϊκο-ροκ» και ρεμπετιέν… Ένα αμάλγαμα στοιχείων που συνέθεσαν εμπρός μου την εικόνα ενός ατόμου με ασίγαστη ακόμα εφηβική φλόγα για έκφραση –η νοσταλγική αναφορά στο θρυλικό “Dada” άγγιξε… χορδές-, αλλά και δημιουργία, σε συνδυασμό με τη σοφία και το συναίσθημα που έχει περάσει βαθιά μέσα στη σίγουρα ξεχωριστή πολιτιστική του φλέβα. Είναι ο Παύλος, του οποίου η καλλιτεχνική σφραγίδα είναι αδιαμφισβήτητη, βραβευμένη και τιμημένη, πάνω απ’ όλα, με την αγάπη του κόσμου. Ο λόγος του ευαισθητοποιημένος, κοινωνικός, πολιτικός, πολιτιστικός, «τσεκουράτος», ειλικρινής και άμεσος… Όπως ταιριάζει στον Πόντο, του οποίου τα «χρώματα» κρατά σταθερά ζωντανά ο ίδιος. Παραφράζοντας, λοιπόν, το δικό μας «Αρβύλα, Perfecto και Κοπάνα», «Πότας, γιλέκ και πισία»… Απολαύστε ΕΞαιρετικά:
-Πολιτισμός και δημιουργία. Με τι ταυτίζεις αυτές τις δύο λέξεις, μετά από την πολυετή και ΕΞέχουσα πορεία που έχεις διανύσει σε θέατρο, σινεμά, ραδιόφωνο, τηλεόραση, αλλά και στο χώρο της μουσικής;
Ο πολιτισμός είναι η στάθμη της ποιότητας του μυαλού και γενικότερα της έκφρασης του ανθρώπου. Π.χ. Πολιτισμός δεν είναι μόνο ότι έχει να κάνει με την τέχνη, αλλά και το πως μιλάμε, το πως οδηγούμε, πως πετάμε τα σκουπίδια στον κάδο, αν δεν θορυβούμε εις βάρος των άλλων κλπ… Το ίδιο και η δημιουργία. Δημιουργός δεν είναι μόνο αυτός που ζωγραφίζει έναν καλό πίνακα, που γράφει ένα ωραίο ποίημα, ένα τραγούδι… αλλά και η νοικοκυρά που κάνει μια ωραία μακαρονάδα, ο ξυλουργός μια όμορφη πόρτα!.. Η δημιουργία μέσα σε μία κοινωνία πολιτισμένη είναι η αρχή της ευτυχίας!!!
-Είσαι μία από τις πλέον αγαπητές προσωπικότητες του καλλιτεχνικού στερεώματος. Πού πιστεύεις ότι οφείλεται αυτή σου η αναγνώριση και απήχηση;
Δεν κάνει να μιλάω για μένα και μάλιστα χαρακτηρίζοντάς με τόσο ωραίους χαρακτηρισμούς, γιατί θα με περάσουν για ψώνιο, αλλά απ’ ότι μου λένε στο δρόμο διάφοροι απλοί άνθρωποι, με γουστάρουν γιατί είμαι αντισυμβατικός, ανατρεπτικός και αυτός που είμαι, δηλαδή αληθινός!
-Παύλος και Πόντος… Ο βαθμός που σε έχει σημαδέψει, προσωπικά και επαγγελματικά, η καταγωγή σου και ό,τι «κουβαλάει» αυτή η ιδιαίτερη και χιλιοτραγουδισμένη… πάστα ανθρώπων.
Παραφράζοντας το σύνθημα της ΑΕΚ… «Παύλος σημαίνει προσφυγιά ξεριζωμένη!!» Προσφυγιά σημαίνει συναίσθημα, συναίσθημα, συναίσθημα!… Φιλοξενία, μεράκι και τσαμπουκάς! Φυσικά εγώ δεν ανήκω στην κατηγορία των Εθνικιστικοποντίων!.. Δηλαδή μετά από μας το χάος. Είμαι διεθνιστής Πόντιος! Δηλαδή είμαι πέραν του «Πόντιος και με έναν ομάτ», δηλαδή Πόντιος και μ’ ένα μάτι. Είμαι Πόντιος με δύο μάτια, μη σου πω και με ένα τρίτο από πίσω για καβάντζα!!!
-Παρομοιάζοντας τη ζωή σου με ένα τρένο, ποιοί οι μεγάλοι σταθμοί –στιγμές, πρόσωπα, αναμνήσεις-, από την παιδική σου ακόμη ηλικία, του… ταξιδιού που έχει κάνει μέχρι στιγμής ο Παύλος Κοντογιαννίδης;
Δεν νομίζω ότι είχα μεγάλους σταθμούς, αλλά όπως και στη διαδρομή του ΟΣΕ, Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο, άντε και κάνα Δομοκό, Κιούρκα, Πλατύ Ημαθίας!… Παρότι σε ράγες, άναρχη διαδρομή ήταν. Ξεκινώ από το Πλατύ Βεροίας ,η προτροπή του Μαθηματικού μου να παρατήσω την πορεία μου προς την ιατρική και να ασχοληθώ με την ηθοποιία! Θεσσαλονίκη με γράφει στην δραματική σχολή ο φίλος μου ο Λευτέρης και μπαίνω με άριστα. Θεσσαλονίκη, μένω σ αυτόν τον σταθμό λίγο-καθότι καλλιτεχνικό παιδί της, η γνωριμία μου με τον Θόδωρο Τερζόπουλο και την Ρούλα Πατεράκη και η συνεργασία μου με το Θεατρικό Εργαστήρι! Πάμε Λάρισα, γνωριμία με το Θεσσαλικό θέατρο Βαγενά, Χρονόπουλος, Κηλαηδόνης, Λαζόπουλος.. «Κάτι τρέχει στα γύφτικα», «Χαιρέτα μου τον πλάτανο» γκραν σουξέ!! Μετά Αθήνα, δυο τρία θεατρικά βραβεία και ένα τηλεοπτικό, έτσι για την υστεροφημία;!.. Δεν ξέρω, σε λίγο περνάμε στην τρίτη ηλικία και πιστεύω πως ακόμα το ταξίδι συνεχίζεται, έτσι απλά! Πιστεύω αυτό που αξίζει στο ταξίδι περισσότερο είναι η διαδρομή, παρά οι σταθμοί!
-Περιέγραψε στον Εξαρχειώτη την πιο ΕΞαιρετική, αλλά και την πιο «ΕΞω από εδώ» εμπειρία, που έχεις βιώσει.
Η πιο ιδιαίτερη στιγμή μου ήταν όταν στην απονομή αριστείων στο Αρσάκειο Λύκειο, ακούστηκε το όνομα της κόρης μου.. Κοντογιαννίδου.. Ήταν μεγάλο κοινωνικό πέταγμα για μας τους εκ πτωχούς γεωργούς πρόσφυγες Ποντίους προερχόμενους γόνους! Την έξω από δω δεν την έχω ζήσει ακόμα. Θα έρθει όταν ο Άγιος Πέτρος μου πει «Παύλε έλα πάνω εν τόπω χλοερώ να παίξουμε κάνα ταβλάκι!.. Τότε θα ανακράξω «το απολωλός πρόβατο εγώ ειμί!..».
-Ως άνθρωπος που δε μασάς τα λόγια σου, όρισε μου τη θέση σου απέναντι στο κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό γίγνεσθαι, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Υπάρχει ελπίδα ή «εέντον ανεμοκαλίτζα κι εχάθεν»;
Όπως στο στρατό μας λέγανε, για να μας ψαρώσουν εκείνο το περιβόητο… «όπου αρχίζει ο στρατός σταματάει η λογική»…, μεγάλη μούφα που σκοπό είχε να διαλύσει την προσωπικότητα και να μας μετατρέψουν σε πειθήνια μάζα, έτσι και τώρα στον άκρατο καπιταλισμό, μας ρίχνουν την ενοχή της υπερκατανάλωσης, «που πας δηλαδή ρε λιγούρη Καραμήτρο, που θέλεις να μπεις με τα τσαρούχια και την γκλίτσα στο Καγιέν»!!! Ζούμε τη δικτατορία των τραπεζών και την ανοησία των ντόπιων παπαγαλακίων του τύπου Άδωνη, κρίμα το κάλος του αρχαίου ονόματος! Η Ελλάδα πάντα βάδιζε στις πλάτες του ένδοξου παρελθόντος της, από αρχαιοτάτων χρόνων, γιατί δεν είχε ούτε παρόν ούτε μέλλον!!! Γι αυτό φτάσαμε εδώ που φτάσαμε! Λίγο τσαμπουκάς δε βλάπτει! Δεν χάθηκε τίποτα! «Μάγκες γερά μη σκύβετε κεφάλι, η ανατροπή θα ‘ρθει με ενότητα και πάλη!!!».
-Εάν η κληρονομιά που θα άφηνες στις μελλοντικές γενεές έπρεπε να… στριμωχθεί σε ένα στιχάκι, σε μία παροιμία-ρήση, τί θα έγραφες ως δική σου παρακαταθήκη πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί…;
Ο Μ. Μπρέχτ είχε πει. «Στον τάφο μου επάνω να γράψετε στην πλάκα: Eνθάδε κείται αυτός που έκανε ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ!» Εγώ θα συμπλήρωνα τη ρήση που με εκφράζει για το τώρα, το σήμερα που ζούμε. «ΕΧΩ ΠΑΘΟΣ ΚΙ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΡΙΑ», στίχος της Σ. Αλατά από ένα τραγούδι της παράστασης που ανέβασα με πλήρη αποτυχία, με τίτλο «ΚΟΝΤΣΕΡΤΟ ΓΙΑ ΨΑΡΙ», σε μουσική του αξέχαστου Νίκου Παπάζογλου!
-Έχεις χαρίσει απλόχερα το γέλιο μέσα από πολλούς και ποικίλους ρόλους σου. Αισθάνεσαι πλήρης και ευτυχής; Yπάρχουν κι άλλα συγκεκριμένα πολιτιστικά «δώρα» που θα ήθελες να κάνεις στον κόσμο, εντός ή εκτός θεάτρου;
Θα ήθελα τα δώρα μου τώρα να είναι πολιτικά, γιατί διαπίστωσα πως τα πολιτιστικά δώρα δεν είναι τίποτε άλλο από τα αναψυκτικά της καθημερινότητας! Θέλω λοιπόν να μου κάνει την χάρη το πολιτικό κατεστημένο, να με αφήσει να μπω πανηγυρικά στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και να μείνω, όχι μόνο για δύο μέρες, όπως τον Μάη του 12 -διότι εχρημάτισα και βουλευτής 2 ημερών, ρεκόρ Γκίνες- γιατί η χρησιμότητά μου εκεί μέσα θα ήταν πολύ μεγαλύτερη!!! Όσο για επιδόρπιο στο χώρο της τέχνης, ετοιμάζω κάτι μουσικό, έγραψα δέκα ποιηματάκια-στιχάκια, -το ένα το έφτιαξε ήδη τραγουδάκι ο φοβερός Μάλαμας-, με τίτλο «Μαζί σου και στο πουθενά»… Θα φτιαχτούν και τα υπόλοιπα, θα δούμε… και θα τα κάνουμε γλυκά κεράσματα στα αυτάκια του κόσμου! Όσο για το αν αισθάνομαι πλήρης και ευτυχής… Τι να πω.. Εξάλλου η ευτυχία είναι σαν το ουράνιο τόξο, όλο το πλησιάζεις κι όλο φεύγει πιο πέρα!!!
-Από… λυρική μέχρι ρεμπέτικα, η σχέση σου με τη μουσική είναι ιδιαίτερη. Βγάζεις μέσα από τις νότες τα πάθη σου, όσα αγαπάς και πιθανόν μισείς, όσα ΈΞτρα επιθυμείς να «κοινωνήσεις» στο κοινό; Θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου «ροκ», με την έννοια του ξεχωριστού, του δυνατού;
Λαϊκό ροκ θα έλεγα, αν και κατά βάθος σαν άτομο συναισθηματικά ψιλοανώριμο, είμαι και λίγο μπλουζ-ρεμπετιέν..! Γι αυτό κοιτάμε με τον φίλο τον Πάνο τον Σαββόπουλο να φτιάξουμε κάτι για τα εκατόχρονα του Μεγάλου Μάρκου Βαμβακάρη, σαν γνήσιοι Μαρκομανείς! Αν με γύριζε το σύμπαν πίσω, όχι πολύ εκεί γύρω στα τριάντα μου, όντως θα ήθελα να ξέρω ένα όργανο, ένα ούτι, ένα μπουζούκι, μια λύρα και να αυτομοληθώ στους αιθέρες, τραγουδώντας την ομορφιά του κόσμου!!!
-Κεφάλαιο Εξάρχεια… Τί σημαίνει η εν λόγω περιοχή για εσένα και ποιά η φιλοσοφία που αποπνέει;
Αυτό το μέρος το θυμάσαι πάντα απ’ τις φωτιές!!! Άλλα όμως τα Εξάρχεια του ‘80-‘90 που ήρθα εγώ στην Αθήνα κι άλλα τώρα. Πάντα βέβαια εκφράζουν κάτι ενάντια στην αρχή! Εάν και η λέξη Εξάρχεια εμπεριέχει έξι αρχές, παραμένει Άναρχη!!! Κατοικώ στις παρυφές των Εξαρχείων εδώ και 35 χρόνια! Με τα πόδια σε 10 λεπτά! Στις αρχές του ‘80 φαί βερεσέ παρακαλώ στην πλατεία και το βράδυ στο Νταντά!… Τώρα βέβαια που καίμε τα αυτοκίνητα του απλού κοσμάκη στην Στουρνάρη, για να κτυπήσουμε το σύστημα δεν μου πολύ-αρέσει!. Μερικές συμβουλές από έναν… παλαιό! «Η βία δίχως οργάνωση είναι παγίδα»! Μ. Μπρεχτ. «Η αστική τάξη μας χρησιμοποιεί σαν άλλοθι, για να δικαιολογεί τα σώματα ασφαλείας της “Φασμπίντερ”. Ο αριστερισμός παιδική αρρώστια του Κομουνισμού» Λένιν… Μάγκες το σύστημα δεν πέφτει με 100 μολότοφ. Η Αναρχία σαν μετέπειτα στάδιο του κομμουνισμού, ίσως να είναι το καλύτερο σύστημα στην ιστορία των κοινωνιών, αλλά στην καρδιά του αδίστακτου και οργανωμένου καπιταλισμού, είναι ουτοπία!!! Πάντως κάτι συνθήματα στους τοίχους των Εξαρχείων, του στυλ, «αν πουλιόνταν τα σκατά, οι φτωχοί θα γεννιόνταν χωρίς κώλο» -παλιό-, «όταν το δάχτυλο έδειχνε το φεγγάρι, αυτός κοίταζε το δάχτυλο»… ίσως να σηματοδοτούν τη χρησιμότητα της ουτοπίας, για να μείνουμε στο φοβερό «ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ»!!! Έτσι απλά, Παύλος Κοντογιαννίδης.