(H εκπομπή “Mr EX Music Show” με τον Δημήτρη Πουλικάκο: https://www.youtube.com/watch?v=HeWQfJdr8DY)
του Ευθύμη Κουτσούκη (Mr EX)
«Γεια σου Μητσάρα, αυθεντικέ ροκά!…». Αυτή ήταν η φράση που κατέκλυσε το μυαλό μου, με τον επίλογο της κουβέντας που είχα με τον Δημήτρη Πουλικάκο. Μια ιδιαίτερη συνέντευξη για τον «ΕΞ», καθώς αποτελεί και τον… πιλότο της εκπομπής του Εξαρχειώτη “Mr EX Music Show”, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε διαδικτυακά στην ιστοσελίδα μας (www.exarhiotis.gr) και ειδικότερα στο link: http://exarhiotis.gr/?p=1963, αλλά και στην ενότητα “YOUTUBE CHANNEL” (http://exarhiotis.gr/?page_id=1909).
O «θείος Νώντας» μας ευχήθηκε με τον δικό του ξεχωριστό και EΧtra μοναδικό τρόπο καλές… πτήσεις («Μην ελπίζετε, μην περιμένετε, μην φοβάστε τίποτα!…»). Στη βασική αυτή στήλη συνεντεύξεων της εφημερίδας, παραθέτω σχεδόν το σύνολο –κατά το δυνατόν, λόγω χώρου- όσων ειπώθηκαν στη διάρκεια των γυρισμάτων του “Mr EX Music Show”. Καλή ανάγνωση, καλή θέαση-ακρόαση και φυσικά ΕΞυπακούεται… “We got rock ‘n’ roll it satisfies our soul… it’s only rock ‘n’ roll, but I like it…”. Stay “EX”…
-Δημήτρη, καλώς ήρθες στην πρώτη διαδικτυακή (web-tv) εκπομπή του Εξαρχειώτη, ονόματι “Μr ΕΧ Music Show”, στην οποία κάνεις ποδαρικό. Αποτελεί χαρά και τιμή μας να σε φιλοξενούμε εδώ. Πάμε να ξεκινήσουμε, παραφράζοντας ουσιαστικά τον τίτλο ιστορικού σου άλμπουμ: «… Εκδρομή με την υπογραφή του Μήτσου».
Αν πρόσεξες εκεί που λέει το ρεφραίν: «Μα οι ελπίδες μια απάτη μακρινή»… Είναι πάντα διαχρονικό. Ήταν μια παραγωγή «φέξε μου και γλίστρησα». Και σήμερα το ίδιο ισχύει φοβάμαι. Αν κι εγώ γενικά πιστέυω πως, ό,τι ερωτήσεις και να έχεις, είτε μεταφυσικές, είτε υλικές, οι απαντήσεις είναι στα γνωμικά, στις ρήσεις, στη λαϊκή σοφία, που είναι απόσταγμα αιώνων, με λίγα λόγια κιόλας.
-Μήτσο, θέλω να μου πεις μετά από την αναμφίβολα πολυετή διαδρομή σου ως τραγουδιστής, συνθέτης, ηθοποιός, ραδιοφωνικός παραγωγός… Έχεις ασχοληθεί με πάρα πολλά πράγματα…
Να κάνω μια παρένθεση, ούτε τραγουδιστής είμαι, ούτε ηθοποιός. Μ’ αρέσει να παίζω και να τραγουδάω. Δεν είμαι και ούτε νοώ τον εαυτό μου σαν καλλιτέχνη. Καλλιτέχνες και διανοούμενοι είμαστε όλοι. Ακόμα και ο βλάκας διανοείται, όταν διανοείται βλακείες…Τις βρίσκω εκ του πονηρού αυτές τις ορολογίες. Όπως και την ιδρυματοποίηση της τέχνης.
-Σωστός!… Έχεις σίγουρα διανύσει μεγάλη πορεία ως άνθρωπος με διάφορες πολιτιστικές ενασχολήσεις κι ένα καλλιτεχνικό ταξίδι γεμάτο εμπειρίες και πολύ δυνατές συνεργασίες με μουσικούς και όχι μόνο. Πώς αντιμετωπίζεις εσύ τη «φαμίλια», την «οικογένεια» του rock ‘n’ roll; Ποια είναι η σημερινή πραγματικότητα του ευρύτερου ροκ στερεώματος για σένα, σε εγχώριο επίπεδο, αλλά και διεθνώς.
Υπάρχουν λογιών-λογιών οικογένειες. Δεν νομίζω ότι ήταν ποτέ μία ακριβώς. Οικογένειες, κλίκες, ομάδες, γιάφκες… είναι παρεΐστικο το ροκ εντ ρολ, όπως όλα. Συμπεριλαμβανομένου και του ρεμπέτικου. «Ροκ εντ ρολ» είναι όρος που εφευρέθηκε από κάποιον, για να μπορεί να το περάσει στα παιδιά των λευκών. Μουσική παιγμένη από μαύρους. Να σου πω την αλήθεια τα ‘χω χάσει λιγάκι και γελάω… Αν είναι death metal ή grind ή ό,τι άλλο. Η μουσική είναι μία για μένα. Οι ήχοι είναι εκεί. Ακούω διάφορα, αλλά ξεχνάω και αυτά που άκουγα μικρός. Είναι πια εύκολο γιατί μπαίνεις στο youtube, ψάχνεις και τα βρίσκεις σχεδόν όλα. Πάντα η μουσική έχει ενδιαφέρον. Είναι ένας περίεργος συντονισμός, που μπορεί να συμβαίνει ανάμεσα σε κάποια άτομα. Όταν βγαίνει να «ρολάρει» όπως λέω, είναι κάτι το καταπληκτικό, να εκστασιάζεσαι και πολύ πιθανόν να εκστασιάζονται κι άλλοι, εφόσον συντονίζονται. Ειδεμή είναι βάσανο. Η μουσική είναι συμπαντική γλώσσα, που δεν θέλει λόγια. Κατανοητή απ’ όλους.
-Γνωρίζοντας πολύ καλά «τον ανιψιό» σου, αείμνηστο, Παύλο Σιδηρόπουλο και την σημασία που είχε ως οντότητα, θα ήθελα να μου μιλήσεις για ανάλογες, αντίστοιχες σημαντικές μορφές-σημαίες της εποχής μας… Υφίστανται;
Αυτό θα πρέπει να το πει κάποιος μετά από χρόνια. Σίγουρα υπάρχουν αλλά ο χρόνος τα ξεδιαλύνει αυτά πολύ καλύτερα. Η σταθερότητα κάπως μες στο χρόνο μετράει, ομοίως με τον χρόνο.
-Και αυτός προσδίδει την όποια αξία…
Περισσότερο από αυτούς που ασχολούνται με τη μουσικοκριτική ή ακόμη και τους ιστορικούς, γιατί ο χρόνος είναι πιο αντικειμενικός κριτής. Ενώ αυτός που ασχολείται ή κρίνει έχει υποκειμενικά κριτήρια. Τα γούστα του καθενός είναι διαφορετικά.
-Όπως ανέφερες, οι ταμπέλες δεν μας είναι συμπαθείς. Εγώ δεν θα σου αποδώσω ταμπέλα, αλλά θα επισημάνω κάτι το οποίο πιστεύω. Θα σε χαρακτήριζα ΕΞέχοντα πρόδρομο και θεμελιωτή, τουλάχιστον της ελληνικής ροκ σκηνής. «Μουσική – Πολιτισμός – Επανάσταση» ακούγοντας αυτές τις 3 λέξεις, τι σου ‘ρχεται στο μυαλό; Είναι κομμάτια του ίδιου παζλ; Τι σου προκαλεί αυτή η ενότητα των εν λόγω λέξεων;
Τον κινητήρα βάνκελ (wankel) τον ξέρεις; Ο κινητήρας βάνκελ είναι τριγωνικός και γυρίζει γύρω-γύρω, δημιουργώντας τον σπινθήρα και τα μπουζί είναι σαν να χτυπάνε το τρίγωνο. Η μια άκρη είναι η μουσική, η άλλη ο πολιτισμός και η τρίτη η επανάσταση. Άμα δουλεύουν και τα 3 μαζί, ο κινητήρας λειτουργεί κανονικά. Είμαι από τους πρώτους που ήθελαν να βάλουν στίχο σε τέτοιου είδους μουσική.
-Συμφωνώντας μαζί σου, κι εμείς στον Εξαρχειώτη πιστεύουμε ότι η μουσική είναι μία. Αυτόνομη, ανεξάρτητη και δεν χρειάζεται ιδιαίτερους χαρακτηρισμούς και διακρίσεις.
Αυτόνομη είναι από μόνη της. Οι μουσικοί όμως… Υπάρχουν πολλοί κομματικοί και ιδρυματικοί σχηματισμοί…
-Κάνοντάς μου αυτή την πάσα, θα την εκμεταλλευτώ και θα σου βγάλω μια ωραία… σέντρα για να «σουτάρεις». Θέλω να μου μιλήσεις λίγο για την αποκαλούμενη «κρίση». Θα σου κάνω μια ερώτηση, χρησιμοποιώντας στίχους ενός κομματιού σου. Τι σου γεννάται, ακούγοντάς τους: «Φτάνει πια, ως πότε πια αμάθεια απάθεια…
…Ως πότε η μαλακία…
-Και η ατιμωρησία. Πλακώνουν μαύρα σύννεφα και πλησιάζει μπόρα. Η ώρα είναι τώρα; Ως πότε πια θα σβήνουν τα όνειρά μας;»
Τώρα είναι η ώρα. Το τώρα ζούμε. Αυτό που λέμε μέλλον. Μόλις είπα μέλλον, ήρθε το μέλλον. Άρα τώρα. Το μέλλον άγνωστο… Πάντα υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες. Γι’ αυτό και δεν λειτουργεί η οικονομία, έτσι όπως την εννοούν οι χαρτογιακάδες. Προσπαθούν να ρυθμίσουν κάτι που δεν ρυθμίζεται. Βάζουν προγράμματα στα κομπιούτερ, αγνοώντας την ανθρώπινη ψυχολογία. Η οικονομία είναι ψυχολογία. Σου καλλιεργούν το καταναλωτικό πνεύμα εξ’ αρχής, μέσω της τηλεόρασης. Στην Ελλάδα περισσότερο είμαστε ιδιαιτέρως επιρρεπείς. Κι άλλοι είναι, αλλά εμείς είμαστε στην άκρη και στη μέση. Ο μισός εαυτός μας είναι στη λάγνα ανατολή – λάγνα γιατί κι αυτοί περνάνε τώρα τον μεσσαίωνά τους. Αυτά που περνάγαμε στο βυζάντιο, τα περνάνε αυτοί τώρα-. Και ο άλλος μισός στη δύση. Ποια δύση…; Εμείς είμαστε η δύση. Εμείς η Ευρώπη. Αυτοί, ας βρούνε άλλο όνομα. Άμα δεν μας θέλουν μια, εμείς δεν τους θέλουμε δύο. Αλλά είμαστε καλοί άνθρωποι. Αγαπάμε τους ξένους, διότι ο ξένος είναι φίλος. Θα ήταν πολύ βαρετό να ήμασταν όλοι ίδιοι. Και γι’ αυτό η φιλοξενία στην παλιά θρησκεία ήταν ιερό πράγμα. Αλλά δυστυχώς, δήθεν εκχριστιανιστήκαμε. Δεν πιστεύω ότι το έχουμε κάνει στην πραγματικότητα. Μόλις μπεις σε εκκλησία και δεις τα τάματα θα καταλάβεις ότι αυτό είναι ίσον με ειδωλολατρεία. Δήθεν…. για να καταλαγιάζει η συνείδηση.
-Δημήτρη τι θα ήθελες να «κραυγάσεις» μέσω της τέχνης; Υπάρχουν πράγματα-σκέψεις, που αποτελούν πηγή έμπνευσης για το μελλοντικό σου έργο;
Θα σου πω ένα ρεφραινάκι από ένα κομμάτι που πρέπει να το λέμε όλοι μαζί. «Ωιμέ. Στο μέλλον απελθών,βρίσκομαι αίφνης στο παρόν και αμέσως ανακράζω ωιμέ. Ασήκωτο λοιπόν αυτό το παρελθόν, πως να μην ανακράξεις ωιμέ.» Και συνεχίζει παρακάτω: «Τι θα μας έλεγες κι εσύ κυρ-Οδυσσέα, κι αν είχες πολεμήσει στην Κορέα, θα έτρωγες λωτόν να είσαι λησμονών, ή θα ανέκραζες μαζί μας ωιμέ. Σουβλάκια μασουλών, στους δρόμους κατουρών. Πώς να μην ανακράζεις ωιμέ;».
-Προσδιόρισέ μου το «ζενίθ» και το «ναδίρ» του Δημήτρη Πουλικάκου. Τι είναι «θεϊκό» και τι ποταπό για σένα; Συνδυαστικά, ποιο είναι το απόφθεγμα -συμπιέζοντάς το- όσων έχεις βιώσει;
Γάμησέ τα. Καφρίλα rules… Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα. Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. Δεν έχει αλλάξει τίποτα. Το λέω και το ξαναλέω σε φίλους. Αυτές τις μέρες διαβάζω ένα βιβλίο, «Η καθημερινή ζωή στη Βαβυλωνία και στην Ασσυρία». Μιλάμε για το 800 μέχρι το 2000 π.Χ. Δεν έχει αλλάξει τίποτα σε πληροφορώ. Αυτούς που έλεγαν εκεί δούλους, σήμερα τους λένε κατεφημισμόν υπαλλήλους ή εργάτες. Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Τότε, αν συμφωνούσε το αφεντικό του, ένας αφοσιωμένος δούλος, μπορούσε να γίνει ακόμα και τραπεζίτης.Σαν αυτό που εφηύραν οι κοκάκιδες τραπεζίτες… «Προληπτική γραμμή στήριξης». Υπάρχουν ειδικά “think tanks” (δεξαμενές σκέψεων), που ψάχνουν να βρουν ακριβώς τέτοιες ορολογίες, για να σε μπερδεύουν. Η πολιτική έχει εκφυλιστεί στο να έχεις την ικανότητα να λες με πολλά λόγια …τίποτα… Kαι ο άλλος να νομίζει ότι κάτι λες κι επιπλέον να σε πιστεύει. Αυτή η διεκπεραιωτική και πολυπλεκτική γλώσσα, για την οποία ο Μπαμπινιώτης φέρει πολύ μεγάλη ευθύνη. Μην ξεχνάμε ότι ήταν υπεύθυνος γλώσσας επί χούντας και τώρα μας έχει ορίσει τη γραμματική. Πρέπει να μπορείς να βρεις τη ρίζα μιας λέξης. Άμα τα γράφεις όλα όπως προφέρονται…
-Και η ΕΞέλιξη ποια είναι τελικά;
Δεν υπάρχει εξέλιξη, υπάρχει ανέλιξη. Το τραγικότερο σφάλμα που έκανε ο άνθρωπος είναι ότι κατέβηκε απ’ τα δέντρα και νόμιζε ότι έγινε «άνθρωπος». Δεν υπάρχει ελπίδα. Έχεις ακούσει να λένε ποτέ «κάθε χρόνο και καλύτερα;»…
-Εσύ όμως, όντας μπροστά από την εποχή σου, διαθέτεις ένα μήνυμα αισιοδοξίας;…
Είπαμε «στο μέλλον απελθών βρίσκομαι αίφνης στο παρόν και αμέσως ανακράζω ωιμέ». Tomorrow never comes. Το μόνο αισιόδοξο είναι ότι δεν γλιτώνει κανείς. Ή αν θες να το πάρουμε πιο ποιητικά, γιατί είμαι φύσει αισιόδοξο άτομο, διότι δε μ’ αρέσει η κλάψα, η κλαψομουνιά και στη μουσική και στο τραγούδι, γι’ αυτό δεν τα πάω καλά με το έντεχνο. Βλέπω καμιά φορά τα σημερινά μικρά παιδιά, 3-4 χρονών, να είναι απασχολημένα με τους υπολογιστές. Ελπίζω ότι όταν φτάσουν 12-13 χρονών και αρχίσουν και παίζουν με τα τσουτσουνάκια τους, ξεκινώντας να ψάχνουν το ένα φύλλο το άλλο, θα τα βαρεθούν αυτά. Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο. «Να το πίνεις, να μην σε πίνει», σαν το αλκοόλ.
-Να σε πάω και στην τελευταία ερώτηση. Βασική επιθυμία του Εξαρχειώτη -και όλων όσων τον πλαισιώνουν- έντυπη και ψηφιακή εφημερίδα/διαδικτυακό ραδιόφωνο/ιστοσελίδα κι έπεται συνέχεια…- είναι να προάγει και να προωθεί την πολιτιστική φιλοσοφία των Εξαρχείων. Πέρα από στενά τοπικά όρια. Δεν είναι μόνο το στίγμα της περιοχής, αλλά κυρίως αυτό που εμείς λαμβάνουμε από αυτή. Η δημιουργία, ο πολιτισμός, η επανάσταση, η ανεξάρτητη-ακομμάτιστη έκφραση, η ελευθερία που βγάζει η εν λόγω συνοικία. Μέλημά μας, να την μεταλαμπαδεύσουμε προς τα έξω. Τι είναι, λοιπόν, τα Εξάρχεια για σένα; Το Εξαρχείν εστί φιλοσοφείν;
Το Εξαρχείν δεν ξέρω αν είναι φιλοσοφείν, πάντως είναι«επιβιείν» αυτή τη στιγμή. Ευτυχώς που κάπου υπάρχει και το… Εξάρχειο και είναι άσυλο για κάποια πράγματα και κάποιους ανθρώπους. Ποτέ δεν ήταν τα πράγματα τόσο «λαμπίκο» και ιδανικά, αλλά ευτυχώς που υπάρχουν και τα Εξάρχεια. Είναι μια όαση μέσα σε μια Αθήνα, που μοιάζει βομβαρδισμένη. Εν τέλει καμιά φορά σκέφτομαι, καλύτερα να μας βομβάρδιζαν για να ξέραμε και τι μας συμβαίνει. Είχα δει ένα stencil κάποτε (όταν έγραφα στην Ελευθεροτυπία, πριν κλείσει. Θέλαμε να βγάλουμε ένα ένθετο, το οποίο είχα ονομάσει «Έκθετον»). Σε ένα καφάο, στο τότε Metropolis, κάτω στην Πανεπιστημίου, όπου απεικόνιζε έναν τύπο με ένα ρόπαλο στον κώλο και είχε ένα συννεφάκι που έλεγε «αχ κάτι μπήκε στο μάτι μου». Κάπως έτσι είμαστε. Πάντα στο βάθος είναι η πολεμική βιομηχανία. Υπάρχουν κάμποσοι ενδιάμεσοι. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα, η πολιτική, τα ιερατεία, που είναι η πρώτη και μεγαλύτερη απάτη στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, οι δημοσιογράφοι κι άλλοι φιλόζωοι και φιλάνθρωποι … Ων ουκ έστι τέλος. Είναι δύσκολο το παζλ. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι όταν αλλάζουν οι μουσικές νόρμες… το μουσικό συναίσθημα σε μια κοινωνία, αλλάζει και η ίδια (η κοινωνία). Το ρεμπέτικο είναι μια απόδειξη. Δεν είναι τυχαίο ότι το κυνήγησαν, η «δεξιά» και η «αριστερά». Αυτού του είδους την αριστερά την βλέπουμε και τώρα σ’ αυτό το περιμάντρωμα. Σαν θρησκευτική αίρεση. Αποχή. Είσαι μες στο σύστημα, θες δεν θες, απλώς το εκμεταλεύεσαι. Ο λαός θα τα πληρώσει λέει ο Κουτσούμπας. Βέβαια ο λαός.
-Δημήτρη μου να σε ευχαριστήσω άλλη μια φορά, γιατί πραγματοποίησες τον πρόλογο της συγκεκριμένης εκπομπής, τολμώ να πω με ιδανικό τρόπο.
Καλά να πάτε, τις ευχές μου! Θα σας έλεγα αυτό το καλαντάκι… Με μια μικρή πρόσθεση: «Μην ελπίζετε, μην περιμένετε, μην φοβάστε τίποτα!…». Πάντα ο άνθρωπος, ευτυχώς ή δυστυχώς, ελπίζει, αλλά είναι ύπουλο πράγμα η ελπίδα, γιατί σε κρατάει πίσω.
-Εγώ ως Εξαρχειώτης και όλα τα πρόσωπα, που τον απαρτίζουν, συνηθίζουμε να λέμε: “We got rock ‘n’ roll it satisfies our soul”, όπως σημειώνει και ο Lemmy, τραγουδιστής των Motorhead, σε ένα από τα τραγούδια-θρύλους του.
“It’s only rock ‘n’ roll, but I like it”… θα προτιμήσω αυτό, γιατί δεν είναι και το φόρτε μου οι Motorhead. Οι Λατίνοι έλεγαν “de gustibus et coloribus non est disputandum”, δηλαδή «περί γούστου και χρωμάτων δεν υπάρχει θέμα αντιλογίας», αυτό που λέμε εμείς, «περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα».
-Nα παραμένεις, λοιπόν, ΕΞαιρετικός, ΕΞαίσιος και πάντα αληθινός!
ΕΧtreme games… Ελληνιστί «ΕΞτρέμε» games…