του Ευθύμη Κουτσούκη (Μr EX)
Κλασσική περίπτωση μεγαλείου ψυχής! Δίχως υπερβολή και καμία πρόθεση ωραιοποίησης. Ο λόγος για τον άνθρωπο-ηθοποιό, τον οποίο από πολύ μικρή ηλικία θαύμαζα, καθώς είχε και έχει, όπως διαπίστωσα ιδίοις όμασι, το ξεχωριστό ταλέντο να σου φτιάχνει τη διάθεση, με έναν τρόπο τόσο απλό και συνάμα μαγικό. Ο Κώστας Τσάκωνας μας υποδέχθηκε με εξαιρετικό πνεύμα φιλοξενίας στο σπίτι του -με τριπλή δόση παυσίπονων παρακαλώ, ώστε να μπορεί να μας μιλήσει-, όπου εδώ και χρόνια βρίσκεται σχεδόν καθηλωμένος στο κρεβάτι του, καθώς αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με τη μέση του. Ωστόσο αυτό δεν του στερεί το χαρακτηριστικό, αδιάκοπο και ζωογόνο γέλιο του, αλλά και την αστείρευτη ανάγκη του για αυτοσαρκασμό και εξαίσιο χιούμορ. Ο κ. Τσάκωνας μας άνοιξε την καρδιά του, μας μίλησε ελεύθερα, ήταν πραγματικός χείμαρρος, μεταξύ άλλων, για την ηθοποιία και την πολιτική και μας χάρισε πλούσιο υλικό, απαντώντας σε πολλές ερωτήσεις, τις οποίες δε θα παραθέσω ολόκληρες για οικονομία χώρου, το οποίο δε «στριμώχνεται» ακόμη και σε αυτή την ομολογουμένως μεγάλη στήλη συνεντεύξεων του «Εξαρχειώτη». Η κουβέντα που κάναμε ήταν ιδιαιτέρως ευχάριστη, ενώ σκοπεύω στο μέλλον, μέρος της μαγνητοφωνημένης συνομιλίας μας να… παίξει και στον ραδιοφωνικό σταθμό του «ΕΞ». Γιατί αυτή η απόλυτα διαφορετική φωνή μόνο ακουστικά μπορεί να αποδώσει τη μέγιστη δύναμή της! Προς το παρόν απολαύστε, μέσω ανάγνωσης, τον υπέροχο Κώστα Τσάκωνα:
«Δύο λέξεις» για το πως βλέπετε τη δημοσιογραφία.
-Είναι κακό οι δημοσιογράφοι να κομματίζονται, πρέπει απλώς να παραθέτουν τα γεγονότα. Τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται και τα δυσκόλως αγνοούνται… Ο κόσμος πάντα καταλαβαίνει.
Πάμε αρκετά πίσω, στις πρώτες σελίδες της ζωής του Κώστα Τσάκωνα. Πώς ξεκίνησαν όλα και με ποιον τρόπο οδηγηθήκατε στα… μονοπάτια της ηθοποιίας;
-Ο μακαρίτης ο πατέρας μου πήρε αυτό το σπίτι στην Αργυρούπολη τυχαία, εγώ είμαι γέννημα… στρέμμα των Πετραλώνων και ήρθα εδώ το 1955. Τότε η περιοχή (σ.σ. Αργυρούπολη) ήταν βοσκοτόπι. Στην αρχή η οικία ήταν ουσιαστικά μια παράγκα, όπου μέναμε εγώ, ο πατέρας μου, η μάνα μου κι άλλα τρία αδέρφια, σε ένα δωμάτιο. Μια κουζίνα ξεχωριστά έξω και η τουαλέττα στο ρέμα… Στον κάτω όροφο ζουν τα αδέρφια μου, πάντα είχαμε, και λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν, στενούς δεσμούς. Εγώ πήρα αυτό το σπίτι και το ολοκλήρωσα με προσωπική εργασία. Η δουλεια μου είναι ηλεκτρολόγος-μηχανικός, ηθοποιός έγινα με το «ζόρι». Η αρχή έγινε με τον φίλο και συμμαθητή μου Κώστα Ζυρίνη, ο οποίος παλιότερα έγραφε στην «Ελευθεροτυπία» και στη συνέχεια ασχολήθηκε με τη σκηνοθεσία. Ο ίδιος μου ζήτησε να συμμετάσχω ως πρωταγωνιστής σε μία ταινία μικρού μήκους, ονόματι «η Ταράτσα». Εγώ του είχα πει ότι μόνο από κατσαβίδια ξέρω, αλλά μου το ζήτησε σαν χάρη. Φαντάσου δεν την έχω δει ποτέ… Στο μοντάζ της ταινίας ήταν ο Θόδωρος Μαραγκός, ο οποίος όταν είδε κάποια πλάνα είπε τη φράση «αυτό το μουτσούνι θέλω να το γνωρίσω». Με συνάντησε και μου ζήτησε να κάνουμε μια ταινία μεγάλου μήκους. Αν και του τόνισα πως από θέατρο δε γνωρίζω κάτι και ότι έχω περάσει από τις μεγαλύτερες δραματικές σχολές, απ’ έξω όμως, επέμενε. Κάναμε λοιπόν την ταινία «Λάβετε Θέσεις», η οποία φιλοξενήθηκε και στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ έλαβε και τιμητική διάκριση. Ακολούθως έπαιξα σε διάφορες ταινίες, όπως στα «Χρώματα της Ίριδος», και στην ταινία «Και ξανά προς τη δόξα τραβά». Αυτά στα ενδιάμεσα της μαστορικής μου δουλειάς. Σταθμός θεωρώ ότι υπήρξε η ταινία με τον αείμνηστο φίλο μου Θανάση Βέγγο, «Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι». Έπειτα ήρθαν κι άλλες ταινίες, πρέπει συνολικά να έχω παίξει σε περισσότερες από πενήντα. Όσον αφορά στην κινηματογραφική παραγωγή, «Μάθε παιδί μου γράμματα», έκανε εισπράξεις 2300000 εισιτήρια. Πάλι σενάριο του Μαραγκού, ταινία στην οποία είχε προβλεφθεί η ολική καταστροφή της Ελλάδος. Δεκαοκτώ μήνες κράτησαν τα γυρίσματα. Με αφορμή την ταινία «Τι έχουν να δουν τα μάτια μου», του 1984, θέλω να αναφέρω ότι κάπως έτσι ξεκίνησαν τα χειρότερα δεινά για τη χώρας μας, όταν άρχισαν να λειτουργούν οι χωματερές, όπου πετάμε την εθνική μας παραγωγή. Ανάγκασαν οι υπεύθυνοι ελληνικές εταιρείες να χρεωκοπήσουν, μπήκαν μέσα πολυεθνικές, εν ολίγοις επωφελήθηκαν με καθαρά στημένες κινήσεις όλοι οι «μεγαλοκαρχαρίες». Είναι τουλάχιστον έγκλημα, γιατί ζούμε στην πιο ευλογημένη χώρα, μπορούμε να παρέχουμε ακόμη και ηλεκτρικό φως, μέσω της ηλιακής, αιολικής κι άλλων σχετικών μορφών ενέργειας, σε όλα τα Βαλκάνια κι άκουσον, άκουσον, αγοράζουμε πετρέλαιο… Μιλάμε για προδότες, αλήτες και απατεώνες!
«Φωτογραφίστε» μου, μέσα από τα δικά σας μάτια, τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική διάσταση του τόπου μας.
-Ντρέπομαι που είμαι Έλληνας! Δουλεύω και πληρώνω φόρους από 13 χρονών παιδί. Πήγαινα με το ποδήλατο στην Ελευσίνα για το μεροκάματο. Μου «ψαλίδισαν» τη σύνταξη, τα δώρα κ.τ.λ. Αν είναι αυτή η δημοκρατία, ο φασισμός ποιος είναι; Πρέπει να ντρέπονται να πιάνουν στο στόμα τους τη δημοκρατία, είναι φασίστες του κερατά! Είναι υπεύθυνοι για 5000 αυτοκτονίες, τους αποκάλεσαν ψεύτες και κλέφτες και δεν ίδρωσε καν το αυτί τους. Από Παπάγου κι εντεύθεν «μετράει» η σκουριά… Εκφέρω την άποψή μου με αυτό τον τρόπο, γιατί είμαι, πλέον 70 και στα 13 μου έφαγα ξύλο, εξαιτίας «άρρωστων» πολιτικών θέσεων. Ειλικρινά δε βλέπω κάποια πολιτική προσωπικότητα, που να είναι ελπιδοφόρα γι’ αυτό τον τόπο. Κι αν αποφασίσουν στο άμεσο μέλλον κάποιες ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για τους πολίτες, μη ξεγελιέστε, θα είναι δόλωμα ενόψει των ευρωεκλογών… Πρόκειται για ηγέτες αέρος-αέρος, κομπιναδόρους, «παχύδερμα», «ψωνάρες»που κάνουν τη φιγούρα τους με τα χρήματα των φορολογουμένων και σοσιαλιστές-ληστές! Δεν είμαστε κράτος. Ξέρει ο κόσμος τι συμβαίνει σε προηγμένα ευρωπαικά κράτη. Προσωπικά, έχω μείνει 3,5 χρόνια στη Γερμανία. Πρέπει να υπάρχει όριο σε όλα τα πράγματα. Σχετικά με τη λαθρομετανάστευση, θέμα για το οποίο γίνεται συνέχεια ντόρος, είναι απαραίτητο να υφίσταται έλεγχος. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τους Έλληνες και αλλοδαπούς νοικοκυραίους. Έχω όμως πρόβλημα με τους ‘Ελληνες και αλλοδαπούς εγκληματίες. Έχουμε γίνει ζούγκλα… Για ποιο λόγο να πληρώσω φόρους, για τη δημόσια τάξη, για την Παιδεία, για την περίθαλψη, για ποιο απ’ όλα αυτά τα ανύπαρκτα, εάν και αυτονόητα, αγαθά;
Το «Εξαρχείν εστί φιλοσοφείν» λέμε στον «ΕΞ». Ποια είναι η δικά σας σχέση με τα Εξάρχεια και ό,τι πρεσβεύουν σαν περιοχή.
-Τα Εξάρχεια είναι η «γειτονιά των αγγέλων». Είμαι πολύ συμπαθής στους φοιτητές και θεωρώ τον εαυτό μου υγιή «αναρχικό», δίχως κουκούλες και ρόπαλα, όπως κάποιοι, όχι όλοι βέβαια, που συχνά λειτουργούν ως εγκάθετοι της αστυνομίας και προκαλούν επεισόδια, προκειμένου να αρχίσει το «ξυλοκόπημα».Τα πιο σοφά μηνύματα τα έχω δει στη συνοικία των Εξαρχείων. Μερικά που θυμάμαι είναι τα εξής: «Πέθανε το σφυροδρέπανο, ζήτω το Black&Decker»,«έδωσα εξετάσεις για θεός και με κόψανε στα θαύματα», «δε θέλω πόλεμο, θέλω φασόλια» κ.α. Τα πάντα μου αρέσουν στην περιοχή, δεν επιβάλλεται περιορισμός στην έκφραση, τα παιδιά των Εξαρχείων τα λένε «έξω από τα δόντια». Ανέκαθεν, όταν ερχόμουν στα Εξάρχεια, αισθανόμουν σαν να ήμουν σπίτι μου και κάτι παραπάνω, μια θεία μετάκληση… Σημειωτέον, όλα τα φορτώνουν στους αναρχικούς, τους οποίους παλιά αποκαλούσαν ΚΚέδες. Στη δε εξέγερση του Πολυτεχνείου, επειδή έμενα εκείνη την εποχή στην Κυψέλη, ήμουν παρών κι είχα φάει μάλιστα και ξύλο…
Μιλήστε μου για την τηλεοπτική σειρά, που άφησε εποχή, «Χαίρε Τάσο, Καρατάσο» και για άλλες αγαπημένες σας παραγωγές.
-Στο ενδέκατο επεισόδιο της σειράς είχε διακοπή ρεύματος στην Κέρκυρα , με αποτέλεσμα πολλοί κάτοικοι του νησιού να πάρουν το φέρι μποτ για Ηγουμενίτσα, για να μη το χάσουν. Το σενάριο στις ταινίες «Κλασσική περίπτωση βλάβης», «Για μια χούφτα τούβλα» και «Μεγάλη απόφραξη» είναι δικό μου. Όλες πηγάζουν από εμπειρίες-βιώματα της τεχνικής εργασίας μου. Όταν τότε ήσουν βοηθός μάστορα, έτρωγες το «ξύλο της αρκούδας» για να μάθεις την τέχνη και δεν μπορούσες να μιλήσεις κιόλας. Μήνυμα αυτών των ταινιών είναι όταν φέρνεις σπίτι σου έναν μάστορα, ετοιμάσου παράλληλα να φέρεις και τον επόμενο…
Δικές σας ατάκες, που έχετε ξεχωρίσει ο ίδιος, αλλά και η πρώτη σας επαφή με το «σανίδι».
-«Το πας λάου-λάου, για το τεστ Παπανικολάου», «πόσα θες να μας τρελάνεις» «μα ποιος είμαι ο Ρομπέν των Λαμπών» κ.α. Περι του θεάτρου, με… πάτημα τον «Καρατάσο» με πήραν το 1984-85 στο Δελφινάριο, στο «Χαίρε Ανδρέα, Καρανδρέα». Είχα απίστευτο τρακ –άλλο ο κινηματογράφος, στο θέατρο δεν έχεις δεύτερο γύρισμα, για ό,τι πεις δεν υπάρχει πισωγύρισμα-, δεν μπορούσω να βγω στη σκηνή κι όταν τελικά με έσπρωξε ο Φώτης Μεταξόπουλος για να πατήσω στο σανίδι… λαικό ξεσήκωμα, έχασα τα λόγια μου από το χειροκρότημα και τα σφυρίγματα. Έχω τη μορφή και τη φωνή του Καραγκιόζη, η γοητεία της ασχήμιας είναι διαχρονική.
Συνεργασίες και προσωπικότητες του καλλιτεχνικού χώρου, που σημάδεψαν την προσωπική σας καριέρα.
-Είχα την τύχη και την τιμή να δουλέψω με ανθρώπους καταπληκτικούς, με ιερές μορφές του χώρου. Όλη η παλιά γενιά, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ήταν εκπληκτική. Ενδεικτικά, με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, που ήταν «τέρας» ευγενείας, με Φωτόπουλο, Γκιωνάκη, Ρίζο, Βέγγο, Χατζηχρήστο, Βουτσά και πολλούς ακόμη. Λόγου χάρη με τον Μουστάκα, από το πολύ γέλιο, πριν βγούμε για τους εκάστοτε ρόλους στο θέατρο, λέγαμε ο ένας στον άλλον «με αυτή τη μούρη θα βγεις να παίξεις;»… Με τον Σωτήρη είχαμε ταιριάξει σαν άνθρωποι. Πολύ μεγάλο ταλέντο! Θυμάμαι μια φορά, αφού είχε προηγηθεί παράπονό μου γιατί δε θυμόταν να τηλεφωνεί την ημέρα της ονομαστικής μου εορτής, ανήμερα μια χρονιά, μου τηλεφωνεί και μου λέει «χρόνια πολλά, θυμήθηκα ότι σήμερα είναι της Αγίας Ελένης»… Επίσης, ένα ακόμη αστείο συμβάν με τη γυναίκα του αείμνηστου έλαβε χώρα όταν η τελευταία ήταν στα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ. Συγκεκριμένα, ο Σωτήρης μου ζήτησε να της τηλεφωνήσω, για να δει αν θα θυμηθεί τη φωνή μου. Πράγματι, κάλεσα στο σπίτι τους, το σήκωσε η γυναίκα του, με άκουσε και είπε στον Σωτήρη «έλα, σε ζητά ο μ…..ς ο Τσάκωνας»!
Κεφάλαιο «Θανάσης Βέγγος» κι άλλα χιουμοριστικά περιστατικά…
-Με τον Θανάση Βέγγο τι να πρωτοθυμηθώ… Σε μία θεατρική σκηνή που τον χτυπούσα με ένα περιοδικό στο κεφάλι, αποφάσισα μια μέρα να το γεμίσω με ταλκ κι έγινε της κακομοίρας… Μου ζητούσε συνέχεια να του λέω ανέκδοτα, από τα χιλιάδες που ξέρω. Όταν είχε το ατύχημα με το τρένο, το πρώτο πράγμα που τον ρώτησα ήταν «το τρένο έπαθε κάτι;» και ξεράθηκε στο γέλιο… Τώρα θυμήθηκα κι ένα περιστατικό με τον Χάρρυ Κλυνν. Κατά τη διάρκεια γυρισμάτων της ταινίας «Κλασσική περίπτωση βλάβης», είχα ένα ατύχημα με μια σκάλα. Έπεσα και χτύπησα τη μύτη μου σοβαρά. Είχε γίνει σαν μελιτζάνα! Το ίδιο βράδυ, όταν εμφανίστηκα στη θεατρική παράσταση, στην οποία συμμετείχα, ο Χάρρυ ξεκαρδίστηκε και μου ζήτησε «όταν γεννήσει, να μου κρατήσεις ένα μυτάκι»!…
Ποια είναι η μεγάλη σας αγάπη, ποιο το απόφθεγμα της μακροχρόνιας πορείας σας και ποια τα πιθανά μελλοντικά σας σχέδια;
-Το θέατρο είναι η μεγάλη μου αγάπη, όπως το έχω βιώσει εγώ βέβαια. Με απλότητα, χωρίς βεντετισμούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι μια φορά στο παρελθόν πήρα μία Μercedes και την πούλησα για να πάρω μηχανάκι. Το παν στη ζωή είναι η αξιοπρέπεια. Το μεγαλύτερο ελάττωμα του ανθρώπου είναι η αχαριστία. Βοήθησα πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι μετά δε μου έλεγαν ούτε καλημέρα… Δεν πειράζει ας είναι καλά, όπου κι αν βρίσκονται. Αν αυτοί μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια, εμένα δε με πειράζει κάτι, δεν κρατώ κακία. Στο σημείο αυτό να υπογραμμίσω πως ετοιμάζουμε ταινία με τον Μαραγκό, με τον τίτλο «Μπαμπά έμαθα γράμματα», γυρίσματα της οποίας έχουν ήδη γίνει στην Παναγιά της Τήνου, στην οποία έχω κάνει τάμα –σύμφωνα με το σενάριο της ταινίας- αν βρω δουλειά, να βγω από το καράβι γονυπετής (την εν λόγω σκηνή την έχουμε γυρίσει). Τελικά, στα 83 έτη μου έρχεται ο διορισμός για τα ορυχεία του Λαυρίου, τα οποία δυστυχώς έχουν κλείσει…
Πάει ο παλιός ο χρόνος… μία χριστουγεννιάτικη ιστορία σας και φυσικά το κλείσιμο και οι σχετικές ευχές δικές σας.
-Χριστούγεννα στην Γερμανία, το 1963, περισσότερο για πλάκα, έστειλα ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη, ζητώντας του να μου στείλει χρήματα, για να επισκεφθώ τους γονείς μου στην Ελλάδα. Επειδή το γράμμα ήταν στα ελληνικά, εστάλη στην πρεσβεία μας στη Γερμανία και πράγματι μου έδωσαν τα μισά χρήματα του εισιτηρίου. Συνεχίζοντας την πλάκα, έστειλα ευχαριστήρια επιστολή στον Άγιο, επισημαίνοντας, «την επόμενη φορά, σε παρακαλώ μη μου τα στείλεις μέσω ελληνικής πρεσβείας, διότι μου κρατήσαν τα μισά…». Τέλος, θα αφιερώσω μια δική μου μαντινάδα στους αναγνώστες του «Εξαρχειώτη»: Μια μαντινάδα θα σας πω, δεν είμαι σκηνοθέτης, μ’ αρέσει που φοράς γυαλιά, μα κάνεις πως δε βλέπεις, χώρα που διαλύεται, λαός που αυτοκτονάει και μια ψευτοκυβέρνηση να το κ…βαράει! Εύχομαι σε όλους ένα ευτυχισμένο νέο έτος, με καθαρό μυαλό!