του Ευθύμη Κουτσούκη (Mr EX)
Ο «ΕΞ» θέλουμε να είναι ο διαχρονικός νέος που… κρύβουμε όλοι μέσα μας. Συνεπώς, σκοπός του φύλλου του «Εξαρχειώτη», καθώς και του αντίστοιχου διαδικτυακού ραδιοφώνου, μεταξύ άλλων, είναι να δίνει βήμα σε ανθρώπους, που αισθάνονται δραστήριοι, ακούραστοι, δημιουργικοί και «φρέσκοι», ανεξαρτήτου ηλικίας. Αυτή ήταν η κυρίαρχη πεποίθηση, που με οδήγησε στην απόφαση να συνομιλήσω με τον Κώστα Βουτσά. Μία προσωπικότητα, η οποία ανέμενα να μου μιλήσει με ειλικρίνεια, ακατάπαυστη ενέργεια και ζωντάνια. Δεν διαψεύστηκα στο παραμικρό. Εκτός, λοιπόν, από την ευνόητη μεγάλη τιμή που μου έκανε να μοιραστεί μαζί μου εμπειρίες-βιώματα, σκέψεις και θέσεις του για το θέατρο, τον πολιτισμό κι όχι μόνο, είχα τη χαρά να γίνω κοινωνός μιας αύρας ενός ανθρώπου, ο οποίος ξέρει πολύ καλά ποιος είναι και τι θέλει από τη ζωή. Ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα «ιερά τέρατα» του εγχώριου καλλιτεχνικού στερεώματος, μια πολιτιστική μορφή, που πέρασε τόσο δύσκολες, όσο και ξεχωριστά όμορφες στιγμές στην πολυετή πορεία του, με αποτέλεσμα να αισθάνεται γεμάτος, ολοκληρωμένος, ευτυχής, δίχως κόμπλεξ και ανασφάλειες. Κατά την ταπεινή μου άποψη, η ιδανική κατηγορία ανθρώπου για μια κουβέντα-συνέντευξη, η οποία παρατίθεται χωρίς τις ερωτήσεις που του τέθηκαν, εφόσον η δομή της «κυλά» τόσο αρμονικά… Άνευ περιττών συστάσεων, απολαύστε τις αλήθειες και την «επαναστατική» έκφραση του Κώστα Βουτσά:
-Είμαι 83 ετών και είμαι στο θέατρο 67 χρόνια. Κατά τύχη έγινα ηθοποιός, δεν είχα δει, ούτε ήξερα τι σημαίνει θέατρο. Μάλιστα, με απέρριψαν δύο φορές από το Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, δραματική σχολή της Αγγελικής Τριανταφυλλίδη, λέγοντάς μου πως δεν κάνω για το… σανίδι. Δεν επέλεξα εγώ το θέατρο, αλλά αντίστροφα το θέατρο με τράβηξε προς το μέρος του. Κάτι που θεωρώ ότι ισχύει για όλους όσους πέτυχαν σ’ αυτό. Είναι μια μεγάλη αγκαλιά, που χωρά αυτούς που το αξίζουν.
-Ο αείμνηστος Γιώργος Λαζαρίδης, πρόεδρος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, καθώς και η ηθοποιός Καλή Καλό με βοήθησαν πάρα πολύ. Πάνω απ’ όλους όμως με στήριξαν οι ίδιοι οι θεατές. Γενικά οι συνάδελφοι σε ανακαλύπτουν, το κοινό σε αποκαλύπτει. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σημειώσω ότι μόνο με τα «όχι» κάνεις καριέρα. Με τα «ναι» σε ό,τι προκύπτει, δεν πας ποτέ μπροστά. Ακόμη κι αν είσαι φτωχός, όπως οι περισσότεροι συνάδελφοι της δικής μου γενιάς. Αξίζει να είσαι επιλεκτικός, θα αντέξεις. Αν είσαι αδηφάγος και άπληστος, μπορεί αρχικά να βγάλεις χρήματα, σύντομα όμως θα βγεις χαμένος, διότι φθείρεσαι, ξοδεύεσαι, τελειώνεις… Εγώ είπα πολλά «όχι» στη ζωή μου, παράλληλα όμως ήμουν και τυχερός, γιατί γνώρισα ανθρώπους που μου έδωσαν ώθηση και με στήριξαν, όπως ο Γιάννης Δαλιανίδης. Μου… έριξε μια «κλωτσιά», ανέβηκα ψηλά κι ακόμα να πέσω…
-Δεν έχω μετανιώσει για τις επιλογές μου. Συμβουλές σε νέους συναδέλφους δε θα μπορούσα να δώσω, πέραν ίσως κάποιων τεχνικών θεμάτων. Κι αυτό γιατί μας χωρίζουν, εκτός από την ηλικιακή διαφορά, η κοινωνική διαφοροποίηση, ο νέος τρόπος αντίληψης των πραγμάτων, σε συνδυασμό με την τεχνολογία και τόσα άλλα. Θα έλεγα μόνο ότι ένας ρόλος παίζεται με περισσότερους από χίλιους τρόπους. Θυμάμαι μια φορά αποπειράθηκα να συμβουλέψω έναν νέο ηθοποιό και ο τότε σκηνοθέτης μου είπε «φύγε Κώστα, αν παίξουν τον ρόλο σαν κι εσένα, θα γίνουν όλοι Βουτσάδες»… Δεν έχω τρόπο να διδάξω, ούτε να κρίνω. Κάποτε με είχαν καλέσει από το αρμόδιο υπουργείο ως κριτή και τους είπα ότι θα περνάω όλους τους υποψήφιους. Ο λόγος είναι ότι κανένας δεν μπορεί να αποδώσει υπό συνθήκες πίεσης και άγχους, ποιος είμαι εγώ που θα κόψω τα «φτερά» των νέων ανθρώπων;… Ίσως επειδή έχω ως παράδειγμα τον εαυτό μου.
-Τραγικό ρόλο δεν έχω παίξει. Σκηνές δραματικές ναι. Πιστεύω πως εμείς οι καθαρά κωμικοί ηθοποιοί έχουμε χρονικό συγχρονισμό, όσον αφορά στις δραματικές «πινελιές» ενός ρόλου, ενώ άλλοι… τραβούν πολύ την όποια δραματική στιγμή. Ξέρουμε μάλλον πόσο πρέπει να κρατήσει το δράμα…
-Στο γυμνάσιο ήμουν ο χειρότερος μαθητής, μόνο στη γυμναστική ήμουν καλός. Η προσωπική μου μόρφωση προήλθε από βιβλία που διάβασα και φυσικά από τα συγγραφικά-θεατρικά έργα, στα οποία συμμετείχα. Τα βιώνεις, γίνονται κτήμα σου! Μεγάλη μου αγάπη, όσο και αυτή για τη δουλειά μου, ήταν, είναι και θα είναι οι γυναίκες. Δεν εκμεταλλεύτηκα ποτέ το όνομά μου, δεν πίεσα ποτέ γυναίκα να είναι μαζί μου. Αν τυχόν κάποια με προσέγγιζε με αφορμή την αναγνωσιμότητά μου ή γιατί ήμουν θιασάρχης, δεν της έδινα καμία σημασία. Πάντα ήθελα να «κυνηγώ» την γυναίκα, να με απορρίψει, να την κατακτήσω και εν τέλει να σμίξω μαζί της. Αυτή η διαδικασία είναι μαγική! Αισθάνομαι κάτι σαν τον Χριστόφορο Κολόμβο, ο οποίος κατ’ επανάληψη εξερευνούσα την άγνωστη «ήπειρο» της κάθε γυναίκας ξεχωριστά. Έκανα περιουσία, έχτισα σπίτια, τα παραχώρησα στις γυναίκες της ζωής μου, ζω στο ενοίκιο και είμαι ευτυχισμένος, έχοντας δίπλα μου αυτή τη στιγμή μια νέα κοπέλα, 36 ετών, την Αλίκη Κατσαβού. Όπως έχουν πει οι Πικάσο, Τσάπλιν και ο Χέφνερ, «η γυναίκα πρέπει να έχει τα μισά χρόνια του άνδρα, μείον πέντε χρόνια…». Ακριβώς η δική μου περίπτωση!
-Είμαι φύσει αισιόδοξος άνθρωπος. Στη ζωή μου έχω περάσει πολύ άσχημα. Μεγάλωσα στην Θεσσαλονίκη, ο πατέρας μου ήταν κομμουνιστής, ήταν κυνηγημένος, τον είχαν δείρει ακόμη και μπροστά μου. Ενθυμούμαι κάποτε τον είχαν χτυπήσει τόσο πολύ στο στήθος, που έβγαζε αίμα από το στόμα του σαν πυροσβεστικός κρουνός… Στη συνέχεια δούλεψα με το περιβόητο κασελάκι, έκανα τον αβανταδόρο σε ρουλέτες κι άλλα τυχερά παιχνίδια κ.τ.λ. Όλα τα παραπάνω διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα μου, με έκαναν άνθρωπο… Ποτέ δεν ήμουν, «ψώνιο», βεντέτα και παρμένος! Ανέκαθεν ζητούσα από όλους τους γνωστούς και μη να με αποκαλούν «Κωστή» και όχι «κ. Βουτσά». Ο σεβασμός προέρχεται από τον τρόπο συμπεριφοράς, ποτέ από τους… τίτλους. Βασίζομαι στην ανιδιοτελή αγάπη του κόσμου.
-Το θέατρο ευτυχώς πάει καλά και οι ηθοποιοί της νέας γενιάς είναι «δυνατοί». Σ’ αυτό έχει συντελέσει το γεγονός ότι πλέον οι ίδιοι βρίσκουν τους ρόλους, ενώ στο παρελθόν είχαμε συνηθίσει οι θεατρικοί συγγραφείς να… ράβουν ρόλους-κοστούμια στα δικά μας μέτρα. Επίσης, ο εγχώριος κινηματογράφος παρουσιάζει αισθητή άνοδο, Έλληνες σκηνοθέτες διαπρέπουν στο εξωτερικό, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για λαμπρό μέλλον. Από την άλλη πλευρά υπάρχει το άλλοθι της κρίσης. Τα θέατρα κατά κύριο λόγο γεμίζουν, ωστόσο οι επιχειρηματίες, βασιζόμενοι στην κρίση, δεν πληρώνουν τα δέοντα. Έχω και προσωπική εμπειρία από πρόσφατη σχετικά παράσταση. Οι ηθοποιοί αναγκαστικά πληρώνονταν, όμως σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι κι άλλα τόσο σημαντικά πρόσωπα, που πλαισιώνουν έναν θίασο, έμεναν στην «απ’ έξω». Βέβαια σε πολλούς κοινωνικούς τομείς υφίσταται το εν λόγω άλλοθι. Ενδεικτικά, τα φαρμακεία και τα σούπερ-μάρκετ σφύζουν από πελατεία, οι τιμές συνεχώς ανεβαίνουν, παρόλα αυτά υπάλληλοι απολύονται και οι μισθοί μειώνονται. Φταίμε εμείς σαν λαός. Είμαστε «ωχ-αδερφιστές». Κοιτάμε μόνο τον μικρόκοσμό μας, σκεπτόμενοι «εγώ θα βγάλω το φίδι από την τρύπα;»… Οι περισσότεροι πολιτικοί με τη σειρά τους εκμεταλλεύονται αυτή την κατάσταση, καθώς είναι «πουλημένοι» υπάλληλοι διεθνών συμφερόντων. Και λέω οι περισσότεροι, γιατί ίσως, επαναλαμβάνω ίσως, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Προσωπικά ψηφίζω ΚΚΕ, θέλω να ενισχυθεί, προκειμένου να κάνει αφόρητη τη ζωή όσων στηρίζουν δεξιές και κεντρώες πολιτικές κατευθύνσεις.
-Η Ελλάδα για εμένα είναι δώρο του Θεού, η έπαυλή Του. Έχω ταξιδέψει σε παρά πολλά μέρη του κόσμου, η χώρα μας είναι μοναδική, εκπληκτική! Οι υπεύθυνοι έχουν ξεπουλήσει λιμάνια, νησιά κ.α. Ο τουρισμός μπορεί να μας σώσει. Τα δεκάδες εκατομμύρια επισκεπτών κάθε χρόνο και η έμμεση διαφήμιση που κάνουν όλοι αυτοί στη χώρα μας είναι τεράστιο «όπλο» για την οικονομία μας. Χαρακτηριστικό μας στοιχείο, ως έθνος, είναι η τάση μας να «τρωγόμαστε» μεταξύ μας, είμαστε εμφυλιογενείς. Οι Εβραίοι λένε «αν ανοίξουν δύο Έλληνες σε έναν δρόμο μαγαζιά, μην ανησυχείς, πολύ γρήγορα θα τα κλείσουν. Αν ανοίξει Έλληνας μαγαζί κοντά σε εσένα, κλείσε το δικό σου και φύγε». Πιστεύω πολύ στον Έλληνα, θα επιβιώσουμε. Δεν είναι τυχαίος ο αριθμός των ανθρώπων στη χώρα μας που ασχολούνται με τον πολιτισμό, η πνευματική δημιουργία είναι αθάνατη! Απαραίτητο είναι να μην απομονωνόμαστε σπίτια μας, να κινούμαστε, να επικοινωνούμε. Ακόμη κι όταν κάποιος είναι άρρωστος, συχνά όταν βγαίνει έξω, συνέρχεται, αναρρώνει…
-Αυτή την περίοδο, υπό τη «σκέπη» του θεάτρου Νοτίου Αιγαίου, ξεκινάμε περιοδεία με τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη. Τον δε χειμώνα θα είμαι στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, σε ένα καταπληκτικό έργο της Μιμής Ντενίση, ονόματι «Σμύρνη μου αγαπημένη». Επιπλέον, θα παίζω σε μια πολύ επίκαιρη παράσταση του Ινστιτούτου Παιδαγωγικού Θεάματος Θεάτρου «Θεατρομάθεια». Δεν αποκλείεται και κάποια τηλεοπτική ή κινηματογραφική συνεργασία.
-Είμαι «οπαδός» των Εξαρχείων, γιατί είναι μια επαναστατική περιοχή! Ελπίζω κι εύχομαι να γίνει έτσι όλη η Ελλάδα. Λόγω φόρτου εργασίας, δεν μπορώ να την επισκέπτομαι συχνά, αλλά παλαιότερα ήμουν θαμώνας της. Είναι μια συνοικία που «φιλοξενεί» κυρίως νέες ιδέες, νέα παιδιά με υγιή μυαλά. «Πυρήνας» αισιοδοξίας, εξέλιξης, αλλαγών και δημιουργικών ανθρώπων.