του Ευθύμη Κουτσούκη (Mr EX)
Στα «μονοπάτια» της ζωής συναντά ο καθένας μας ανθρώπους με διαφορετικά και ποικίλα χαρακτηριστικά. Κάποιοι εξ αυτών ξεχωρίζουν για την προσωπικότητα, τις θέσεις τους, τη στάση τους, τον… αέρα που αποπνέουν, την οντότητά τους. Είναι αυτοί που κερδίζουν την προσοχή σου και τη θέληση να συνομιλήσεις μαζί τους. Για τον μήνα, λοιπόν, Σεπτέμβριο, τη μεταβατική αυτή περίοδο από τη χαλαρότητα του καλοκαιριού στην ανασύνταξη δυνάμεων ενόψει της «φρέσκιας» φθινοπωρινής και χειμερινής… διαδρομής του «ΕΞ», περπατώντας στα… σοκάκια των Εξαρχείων, έψαξα και βρήκα τον γείτονα Αντώνη Αντωνίου, έναν από τους πιο καταξιωμένους ηθοποιούς και σκηνοθέτες της εποχής μας. Έναν άνθρωπο που αποτελεί αναπόσπαστο πολιτιστικό κομμάτι της συνοικίας μας, «καρδιάς» του ευρύτερου κέντρου της πρωτεύουσας και που σίγουρα χαρίζει τη δική… πινελιά στην ταυτότητά της. Βλέμμα σίγουρο, ήρεμο, σταθερό και καθαρό. Χαρακτήρας ευχάριστος, ο οποίος με την απλότητά του, αλλά και με τη σοφία που κουβαλά από τις εμπειρίες που έχει βιώσει, σε «μαγνητίζει» να τον ακούσεις. Με τον ίδιο τρόπο που θα παρατηρούσες και θα… μελετούσες ένα άτομο οικείο σου, που θα ήθελε να μοιραστεί μαζί σου το «καταστάλαγμα» του είναι του. Με αφηγηματική διάθεση, άνευ των ερωτήσεων που του τέθηκαν –όπως καθιερωμένα πράττω πλέον στην εν λόγω στήλη συνεντεύξεων-, σας παραθέτω τις σκέψεις του Αντώνη Αντωνίου. Ο ίδιος, μεταξύ άλλων, επεσήμανε τα εξής:
Το θέατρο και η ηθοποιία καθόρισαν όλες τις ενέργειες και τις πράξεις της ζωής μου. Ακόμη και την ιδεολογική τοποθέτησή μου, ως αριστερός, πέρα από την οικογενειακή παράδοση, καθώς θεωρώ ότι όλοι οι ηθοποιοί ανήκουν στον προοδευτικό χώρο. Τουλάχιστον έτσι ήταν κάποτε. Το 1961, περίπου στα 16 μου, πήγα σε μια δραματική σχολή, μου άρεσε και συνέχισα. Ακολούθως, τελείωσα τη Σχολή Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν». Με το πέρας της στρατιωτικής μου θητείας, ασχολήθηκα επαγγελματικά, όταν βέβαια υπήρχε δουλειά, σε διαφορετική περίπτωση, εργαζόμουν όπου έβρισκα, για λόγους επιβίωσης φυσικά, όπως όλοι. Όσον αφορά στη σκηνοθεσία, στο δικό μου θέατρο, ονόματι «Θεατρική Σκηνή», που βρίσκεται στην πλατεία Κολιάτσου, εγώ αποκλειστικά σκηνοθετώ και ανεβάζω τις παραστάσεις. Πέρυσι παρουσιάσαμε ένα πολύ σπουδαίο έργο του Διονύση Χαριτόπουλου, «Τα Αβγά Μαύρα», μαζί με τη γυναίκα μου, την Νατάσσα Ασίκη, κάτι το οποίο θα επαναλάβουμε και φέτος. Είναι ένα πολύ σημαντικό έργο, σχετικά με την εποχή του εμφυλίου, ενώ είχε μεγάλη απήχηση από το κοινό και ταυτόχρονα έλαβε πολύ καλές κριτικές.
Είμαι πολλά χρόνια σε αυτή τη δουλειά κι έχω έρθει σε επαφή με αρκετούς και διαφορετικούς ανθρώπους. Αυτοί που μπορούν να σε καθορίσουν και να σου χαράξουν μέχρι ένα σημείο την πορεία σου εντοπίζονται την περίοδο που είσαι ακόμα νέος, όταν έχεις διάθεση να μάθεις και να «ρουφάς» ό,τι σου λένε. Για μένα η Σχολή «Κάρολος Κουν» ήταν ένας σπουδαίος χώρος επίδρασης. Ομοίως με επηρέασαν εξέχοντα πρόσωπα. Ενδεικτικά, ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ο Δημήτρης Ευθυμιάδης, ο Μάριος Ποντίκας. Από μια στιγμή και μετά αρχίζεις να «φιλτράρεις» τα πράγματα, αρχίζεις να ελέγχεις αυτά που δέχεσαι, όταν έρχονται πολλοί άνθρωποι σε επαφή μαζί σου. Κερδίζεις πράγματα, απορρίπτεις άλλα και μ’ όλο αυτό το… κατρακύλισμα σαν την «χιονόμπαλα» μαζεύεις κομμάτια, που μπορεί να σε ωφελήσουν και να σου διαμορφώσουν μια αντίληψη για την ζωή, το θέατρο, τον καλλιτέχνη.
Τρέχουν τόσο πολύ τα πράγματα στην εποχή μας, που δεν μπορεί κανείς να πει ότι είναι κατασταλαγμένος. Προσωπικά πιστεύω πως επειδή τα πράγματα γύρω μας αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς, σ’ αναγκάζουν να είσαι σε μια συνεχή ένταση. Αρχίζει να σου γεννάται η απορία για το αν αυτά που ήξερες μέχρι τώρα έχουν αλλάξει. Τί είναι προοδευτικό τελικά; Παλιά έλεγες «είμαι αριστερός» και ο κόσμος καταλάβαινε… Σχηματιζόταν αυτόματα μια εικόνα του μαχητή, του έντιμου… τώρα λες «αριστερός» και σου λένε… δηλαδή; Και αυτό το «δηλαδή» πληγώνει. Σαν αριστεροί έχουμε κυνηγηθεί πάρα πολύ από τους «νικητές» και μου δημιουργεί ιδιαίτερη θλίψη να βλέπω τους σημερινούς φερόμενους ως προοδευτικοί να γίνονται θήτες, με την δική τους αντίληψη και τα δικά τους λάθη. Με έναν τρόπο που δυσφημίζουν την αριστερά… Και όλα αυτά σαν σύνολο σου στερούν την ηρεμία σου, διότι είσαι σε μια αδιάκοπη αναζήτηση της αλήθειας. Κρατάς όμως πάντα την αισιοδοξία σου, ελπίζοντας ότι θα γίνει κάτι και θα αλλάξουν τα πράγματα, προς το καλύτερο.
Αυτό που με στεναχωρεί ιδιαίτερα είναι η πτώση της ποιότητας στο θέατρο. Έχουν «μικρύνει» τα πράγματα, έχουν επικρατήσει άνθρωποι χωρίς μέλλον, παρά μόνο με διαπλεκόμενο παρόν. Κι ενώ έχουμε καλούς ηθοποιούς, παρατηρούμε πως το θέατρο δεν έχει φτιάξει στυλοβάτες, αλλά άτομα που επιβιώνουν, καταπατώντας κάθε ίχνος αξιοκρατίας. Πλέον για να δείξει κάποιος την όποια δημιουργικότητα, αναγκάζεται και κάνει βλακείες, πιστεύοντας ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος της ανοησίας του, τόσο αντίστοιχα μεγαλύτερη απήχηση θα έχει στον κόσμο. Όλα αυτά όμως είναι προσωρινά! Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια επανάσταση μέσω του «πνεύματος». Στην εποχή μας «πάσχουμε» από ποιητές απο συγγραφείς, σε σύγκριση με την δεκαετία του ’80.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε υποστεί οικονομική κρίση, την οποία έχουμε προκαλέσει εμείς οι ίδιοι. Επικρατεί η άποψη ότι τη δημιούργησαν οι ξένοι, προκειμένου να μετατρέψουν την Ελλάδα σε υποχείριο. Ξεχνάμε όμως πως τις κυβερνήσεις τις εκλέγει ο λαός. Ο Έλληνας πολίτης δεν ξέρω αν έχει φτάσει στο σημείο να αντιδράσει τόσο, ώστε να είναι ικανός να αμυνθεί. Η εύκολη λύση μέχρι πρόσφατα ήταν να πάρουμε ένα δάνειο για να ξεχρεώσουμε, αλλά πάντα υπήρχε ανάλογη συνέχεια μετά το πρώτο… Το ζητούμενο είναι το τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα. Προσωπικά δε με αφορά καλλιτεχνικά η κατάντια της σύγχρονης κρίσης που διανύουμε, αντίθετα το γεγονός ότι πολλοί συνάνθρωποί μας οδηγούνται στην αυτοκτονία είναι κάτι το οποίο μου δίνει το ερέθισμα να ασχοληθώ μέσα από τη δουλειά μου.
Αυτό το οποίο με ευχαριστεί πάντα, είναι όταν μεμονομένοι καλλιτέχνες -έξω από τις παραδοσιακές κλίκες που διοικούν πνευματικά τη χώρα- πετυχαίνουν κάτι στο σινεμά, στην τηλεόραση, στο θέατρο. Κάτι εκτός πεπατημένης, κάτι που σπάει αυτή την «κρούστα», που έχουν επιβάλλει κάποιες ομάδες και προκαλεί… αναταράξεις. Είναι ένα στοιχείο, το οποίο δεν το βλέπεις συχνά, μα όταν γίνεται είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο. Θεωρώ ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες.
«Η Παραγγελιά» σίγουρα είναι μια κορυφαία στιγμή μου, αν και από τις επίσημες κριτικές… χτυπήθηκε. Μια μέρα μου τηλεφώνησε ο Παύλος Τάσσιος και μου ανακοίνωσε πως θα προβληθεί η ταινία στο φεστιβάλ Μόσχας, ενώ μου διευκρίνισε ότι έχει μια πρόσκληση. Του είπα πως δυστυχώς δεν θα μπορούσα να παρευρεθώ και προθυμοποιήθηκε να πάει στη θέση μου. Μετά απο μια βδομάδα μου ξανατηλεφώνησε και με ενημέρωσε πως δε θα παρευρεθεί ούτε ο ίδιος, γιατί μας απέκλεισαν από το φεστιβάλ και μας έβαλαν στο πληροφοριακό τμήμα. Ενώ δηλαδή μας ειδοποίησαν πως συμμετέχουμε, ακολούθως φάνηκε πως άλλαξαν γνώμη. Υποψιάζομαι λοιπόν ότι άνθρωποι απο την Ελλάδα έκαναν παρέμβαση, ώστε να μην προβληθεί η ταινία στο φεστιβαλ. Είναι ντροπή να αφαιρούν μια ταινία από το διαγωνιστικό μέρος, λόγω ιδεολογικής διαφωνίας. Επίσης, έχω ξεχωρίσει συνεργασίες στην τηλεόραση με τον Κουτσομύτη, τον Κοκκινόπουλο, τον Μανουσάκη κ.ά.
Αυτή την εποχή κάνουμε τα γυρίσματα της γνωστής τηλεοπτικής σειράς «Μην αρχίζεις την μουρμούρα», που θα προβληθεί για δεύτερη συνεχή χρονιά. Το μόνο που θέλω –λόγω και κάποιον ερεθισμάτων που λαμβάνω- είναι να έχουμε την υγεία μας, να μπορούμε να δουλεύουμε και να παράγουμε. Νομίζω πως τις όποιες δυσκολίες μπορούμε να τις βάλουμε κάτω και να τις πατήσουμε. Θα επιθυμούσα να κάνω κι άλλα θεατρικά έργα, καθώς και ταινίες. Πάνω απ’ όλα όμως, πρέπει να ‘χουμε την υγεία μας.
Όσον αφορά στα Εξάρχεια, με στεναχωρεί πάρα πολύ που έχει… παγώσει εν μέρει η κινητοποίηση να «καθαριστεί» η ιστορική πλατεία. Παλαιότερα είχαν συμμετάσχει στην όλοι προσπάθεια και επιχειρηματίες-καταστηματάρχες της περιοχής. Αυτό σε συγκινούσε και σε ωθούσε να κάνεις κι εσύ περισσότερα πράγματα.. . Μάλλον, τα παράτησαν, γιατί δεν υπήρχε ουσιαστική ενίσχυση από το κράτος. Είναι μια πολύ όμορφη γειτονιά, που θα πρέπει να έχει περισσότερη ανθρωπιά, λιγότερη μιζέρια, λιγότερη αρρώστια. Μακάρι αυτά τα παιδιά που έχουν πρόβλημα με τα ναρκωτικά να το ξεπεράσουν και να ζήσουν υγιή, με δημιουργικότητα στη ζωή τους. Αυτή η πορεία προς το θάνατο είναι χειρότερη από το να αυτοκτονείς. Και ας πούμε ότι αυτοκτονείς –κάτι που για μένα είναι μια πράξη δειλίας-, όλη αυτή η πορεία με εξαθλιωμένα χαρακτηριστικά είναι και στην ψυχή σου μέσα βασανιστική. Για μένα τα Εξάρχεια δεν εκφράζουν την «αναρχική» ιδεολογία! Για μένα τα Εξάρχεια είναι μια πιο ποιητική γειτονιά. Δεν αναφέρομαι μόνο στην «Μπλε πολυκατοικία» ή το υπέροχο αυτό άγαλμα στη μέση της πλατείας. Μιλάω και για τα ωραία στενάκια, τα όμορφα σπίτια, τα υπέροχα νεοκλασσικά. Τώρα έχει γίνει πολύ πιο σκληρή συνοικία. Λόγου χάρη, θα μπορούσαν να σωθούν αυτά τα νεοκλασικά, να μη ρημάζουν έτσι και να μη γίνονται εστία βρωμιάς. Θα μπορούσαν ακόμη και να μείνουν μέσα άνθρωποι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ή να αποτελούν ως χώροι πολιτιστικές «φωλιές». Λυπάμαι που το λέω, αλλά δεν νοιάζονται τα πολιτικά κόμματα και κυρίως τα αριστερά. Είναι πολύ παροχυμένο να πιστεύουν ότι όσο πιο πολύ εξαθλιώνεται ο κόσμος, τόσο πιο εύκολα θα επαναστατήσει. Μόνο η εξαθλίωση δε βοηθάει…