του μαθηματικού – συγγραφέα
Ευαγγέλου Σπανδάγου
(η συνέχεια από το προηγούμενο: http://exarhiotis.gr/?p=11691)
ε) Η θέση της γυναίκας στην Αρχαία Σπάρτη
Η στρατοκρατία της Σπάρτης, αφού απέκτησε τις γυναίκες που ήθελε, διαμόρφωσε κατάλληλα και τη θέση τους στην Πολιτεία. Η Πολιτεία εκδήλωνε την απόλυτη ευαρέσκειά της απέναντι στις γυναίκες.
Σε καμιά άλλη Ελληνική πόλη το γυναικείο φύλο δεν υπήρξε τόσο σεβαστό, τόσο τιμημένο κι ελεύθερο. Ο λόγος της γυναίκας είχε μεγάλη πέραση. Οι απόψεις της ακούγονταν με προσοχή. Οι άνδρες συχνά εφάρμοζαν τις συμβουλές των γυναικών τους. Όταν ο στρατός της Σπάρτης έλειπε σε εκστρατείες, την εξουσία ουσιαστικά την ασκούσαν οι γυναίκες. Η κυριαρχική θέση των Σπαρτιατισσών στα οικογενειακά θέματα ήταν πλήρως θεσμοθετημένη. Ακόμα και ο ανεπίσημος ρόλος τους στα δημόσια ζητήματα ήταν άτυπα αναγνωρισμένος.
Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος που αναφέρει ο Πλούταρχος μεταξύ μιας καταπιεσμένης Κορίνθιας και της γυναίκας του Βασιλέως Λεωνίδα.
«Εσείς οι Σπαρτιάτισσες είστε οι μόνες γυναίκες στον κόσμο που μπορείτε να κυβερνάτε τους άνδρες.»
«Ναι είναι αλήθεια, διότι είμαστε οι μόνες που γεννούμε άνδρες.»
Οικογενειακή ζωή όμως δεν υπήρχε στη Σπάρτη εφόσον οι σύζυγοι τον περισσότερο χρόνο της ζωής τους ζούσαν σε στρατώνες, τα δε αγόρια ζούσαν τον περισσότερο χρόνο μια ομαδική ζωή σύμφωνα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της χώρας.
Πολλές φορές η Πολιτεία όριζε τον σύντροφο της γυναίκας, ο οποίος έπρεπε να είναι Σπαρτιάτης πολίτης.
Ποτέ στην Ιστορία δεν αναφέρεται Σπαρτιάτισσα που να ασκούσε επίσημα έστω και μια υποτυπώδη εξουσία ή να έχει διακριθεί στις τέχνες και τα γράμματα.
Είχαν όμως οι γυναίκες της Σπάρτης δύο ακόμα “πλεονεκτήματα” που δεν τα είχαν οι γυναίκες των άλλων πόλεων. Το ένα ήταν ότι στην Σπάρτη επιτρεπόταν η είσοδος των γυναικών στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες μόλις συμπλήρωναν το 14ο έτος της ηλικίας τους. Μπορούσαν δε να γυμνάζονται μαζί με τους άνδρες. Το δεύτερο ότι διατρέφονταν τόσο καλά όσο και οι άντρες για να γεννούν υγιή παιδιά.
Ελάχιστες γυναίκες γνώριζαν ανάγνωση και γραφή. Η στοιχειώδης παιδεία αφορούσε μόνο τους άνδρες.
Οι νέες κοπέλες, εκτός από τη γυμναστική η οποία απέβλεπε στη γέννηση υγειών παιδιών, μάθαιναν και ομαδικούς χορούς. Μάθαιναν ακόμα να τραγουδούν και πολεμικά εμβατήρια.
(συνεχίζεται)