…Ενώ τα πρόστιμα τρέχουν
Την ίδια στιγμή που οκτώ ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη βάλει στο… χρονοντούλαπο της Ιστορίας την ταφή απορριμμάτων, συμβάλλοντας πρακτικά στην προστασία του περιβάλλοντος, η Ελλάδα εξακολουθεί να στέλνει σε ΧΥΤΑ το 80% των αστικών απορριμμάτων της.
Το ποσοστό της ανακύκλωσης στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία μπορεί να διπλασιάστηκε, ωστόσο παραμένει εξαιρετικά χαμηλό, τοποθετώντας το όνομα της χώρας μας σε μια από τις χαμηλότερες θέσεις της σχετικής ευρωπαϊκής λίστας.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι συγκεκριμένα το σύστημα ανακύκλωσης της Σουηδίας είναι τόσο πρωτοποριακό, καθώς η χώρα έχει αξιοποιήσει εντελώς τα δικά της σκουπίδια και έχει προχωρήσει στην εισαγωγή αποβλήτων από άλλες χώρες.
Η Σουηδία ανακυκλώνει το 99% των αποβλήτων της, με λιγότερο από το 1% να καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, και σαν να μην έφτανε αυτό, η ίδια εισάγει σκουπίδια και από άλλες χώρες προκειμένου να τα αξιοποιήσει και να τα χρησιμοποιήσει προς όφελός της.
Με μία διαδικασία που ονομάζεται «απόβλητα σε ενέργεια» παράγεται βιώσιμη ηλεκτρική ενέργεια από τα σκουπίδια της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα, τα σκουπίδια που ταξινομούνται για να αξιοποιηθούν από τη διαδικασία καίγονται για την παραγωγή ατμού, ο οποίος στη συνέχεια χρησιμοποιείται για την περιστροφή στροβίλων και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (European Environmental Agency) αποτυπώνει τις εξελίξεις στη διαχείριση των απορριμμάτων στη Γηραιά Ήπειρο.
Παρ’ όλο που μέσα σε μία δεκαετία (2004-2014) η εικόνα έχει βελτιωθεί αισθητά, οι διαφορές ανάμεσα στις χώρες εξακολουθούν να είναι σημαντικές, με τις βορειοευρωπαϊκές και σκανδιναβικές χώρες να πρωτοπορούν στη διαχείριση των απορριμμάτων και τις πρώην ανατολικές και τις βαλκανικές χώρες να βρίσκονται στο άλλο άκρο (κάποιες έχοντας διανύσει μεγάλη απόσταση).
Ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της έκθεσης είναι τα ακόλουθα:
• Το ποσοστό των απορριμμάτων που θάβονται στις 32 χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος έπεσε από 49% το 2004 σε 34% το 2014. Στις 27 από τις 32 χώρες το ποσοστό αυτό μειώθηκε, ενώ σε πέντε χώρες αυξήθηκε ή παρέμεινε σταθερό.
• Την μεγαλύτερη μείωση από το 2004 έως το 2014 πέτυχαν οι Εσθονία (-57%), Φινλανδία (-41%), Σλοβενία (-41%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (-41%).
• Η παραγωγή απορριμμάτων στις 32 χώρες μειώθηκε κατά 3% την τελευταία δεκαετία, ενώ η μέση ετήσια παραγωγή απορριμμάτων κατά άτομο κατά 7%. Η τάση αυτή όμως δεν είναι ενιαία στην Ευρώπη: σε 6 χώρες η μέση παραγωγή απορριμμάτων ανά άτομο αυξήθηκε, ενώ σε 19 μειώθηκε.
Σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία, κάθε χώρα της Ε.Ε. πρέπει έως το 2020 να ανακυκλώνει το 50% των απορριμμάτων της.
Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέους, πιο φιλόδοξους στόχους για τα αστικά απορρίμματα: μέχρι το 2030 να ανακυκλώνεται το 65% και να θάβεται έως το 10% των απορριμμάτων κάθε χώρας.
Οι προτάσεις αυτές αποτελούν τμήμα της πρότασης της Επιτροπής για το πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, που έχει στόχο την διατήρηση των πρώτων υλών και των προϊόντων μέσα στην οικονομία όσο το δυνατόν περισσότερο.
Έμμη Πανούση, δημοσιογράφος –πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Καταναλωτών «ΒΙΟΖΩ».