του Ευθύμη Κουτσούκη (Mr EX)
“Αντισταθείτε σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι και λέει: Καλά είμαι εδώ. Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι και λέει: Δόξα σοι ο Θεός……. Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την Ελευθερία”. Μικρό μέρος μόνο από το ποίημα του Μιχάλη Κατσαρού, το οποίο επέλεξε ο μεγαλύτερος νέος Έλληνας συνθέτης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, για να ρίξει την αυλαία στην εν λόγω συνέντευξη, “χαράζοντας” έτσι, με τον ιδανικό για εκείνον τρόπο, για πρώτη φορά την άγραφη και άσπιλη ανθρώπινη ψυχή…
Ο Δημήτρης, μιλώντας, μεταξύ άλλων, περί ιδανικών και αξιών, συναισθημάτων, κοινωνικοπολιτικών δρώμενων, περί έρωτα, αγάπης, φιλίας, μυστικών και φυσικά περί της ροκ, μου χάρισε μερικές από τις πιο μεστές, βαθυστόχαστες και πολυδιάστατες απαντήσεις, που έχω λάβει, μετά από μεγάλο αριθμό αντίστοιχων δημοσιογραφικών συζητήσεων. Το έργο του γνωστό, ήδη πολύπλευρο κι ΕΞόχως πολυσήμαντο. Ο λόγος του ΕΞίσου αξιομνημόνευτος. Ενδεικτικά, όπως επεσήμανε ο ίδιος, ” Κάποτε ήµουν κάτι συγκεκριµένο. Τώρα µε τόσες ώρες γράψιµο έχω γίνει όλα και τίποτε. Αφηρηµένος και διαρκώς µεταβαλλόµενος… Είµαι κακός, γιατί είµαι καλός…”.
Μια λιτή εισαγωγή ΕΞ εμού, συγκριτικά με το “βάρος” όσων ειπώθηκαν από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου. Απολαύστε τον ή αγγλιστί, ΕΧjoy and stay “EX”… !
-Ποια τα… ιερά ιδανικά και οι ακλόνητες αξίες της ανθρώπινης φύσης, μέσα από τα μάτια ενός συνθέτη με ΕΞαιρετική εγχώρια και διεθνή πορεία. Ένας ξεχωριστός δημιουργός, ένας αυθεντικός καλλιτέχνης, τον οποίο, μεταξύ άλλων, έχουν επαινέσει οι Μάνος Χατζιδάκις και Μίκης Θεοδωράκης, ως τον σημαντικότερο νέο Έλληνα συνθέτη… Με την αντίστοιχη αναγνώριση και αγάπη του κόσμου.
Tα ιερά ιδανικά της ανθρώπινης φύσης δυστυχώς συµπυκνούνται στα πρωτογενή και αρχετυπικά, την επιβίωση, την ελευθερία, το ενδιαφέρον στον παρερχόµενο χρόνο και ει δυνατόν στιγµές ευτυχίας. Παρακαλώ µην υποτιµάτε αυτές τις αρχέτυπες αξίες. Μεγάλη µερίδα της σύγχρονης τέχνης δεν τις υπηρετεί. Το να περιγράφεις τον ζόφο, την φρίκη και την ανία, κριτικάροντας τη σύγχρονη ζωή δεν εξισούται καθόλου µε το να αναδηµιουργείς τα δεινά αυτά στο ακροατήριό σου, στο πολλαπλάσιο. Περίγραψε και καταδίκασε τη φρίκη… Ελευθέρωσέ µε ωστόσο από αυτήν! Περίγραψε την ανία και την ρουτίνα της σύγχρονης ζωής. Αλλά µε ενδιαφέροντα τρόπο! Πρέπει να επιτυγχάνεται τελικά το ακριβώς αντίθετο. Είναι φυσικά πολύ δύσκολο να περιγράφεις το αρνητικό και να επιτυγχάνεις το θετικό. Η σύγχρονη ζωή δυσκόλεψε την τέχνη. Ωστόσο αυτό σηµαίνει ταλέντο, και κάποιοι το µπορούν. Εκεί -και µόνο ίσως εκεί- εστιάζω την κριτική µου σε κάποια σύγχρονα έργα.
-Τα εντονότερα συναισθήµατα που έχεις βιώσει στη ζωή σου µέχρι στιγµής. Με τι σχετίζονται και πως τα έχεις αποδώσει µουσικά; Αποτελούν την “κολυµβήθρα” της καλλιτεχνικής σου έµπνευσης; Άλλοι παράγοντες από τους οποίους τυχόν πηγάζει;
Οι τραγικοί αποχωρισµοί, η ολονύκτια πάλη για την επιβίωση σε µια τρικυµία στα δεκαοκτώ µου, η ανεξήγητη και συχνά αβάσιµη συµπάθεια που νοιώθω για τους συνανθρώπους. Οι δάσκαλοι και οι ποιητές. Οι φίλοι. Αλλά, το πιο συχνό, η ίδια η τέχνη, γίνεται η αιτία να την αναδηµιουργώ. Μεγάλη Τέχνη είναι η ερµαφρόδιτη τέχνη. Που αναπαράγεται και αναπαράγει µόνη.
-Το δηµιουργικό σου πόνηµα, πλούσιο και πολυβραβευµένο, σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Μελωδίες και στίχοι, έργα σου, που θα αποτελούσαν βασικούς τίτλους και εξέχοντα κεφάλαια στο… βιβλίο του συνθέτη Δηµήτρη Παπαδηµητρίου. Επί τη ευκαιρία, σε ενθουσιάζει η συγγραφή;
Μέχρι τα είκοσι πάλευε µέσα µου το λογοτεχνικό ερπετό µε το µουσικό όρνεο. Ο πατέρας µου, επιρρεπέστερος στα λογοτεχνικά ο ίδιος, µου έλεγε ότι εκεί έχω µεγαλύτερες επιδόσεις! Κι εγώ δεν ξέρω πώς, γράφω κείµενα µε µεγάλη ευκολία και χαρά. Θα ήθελα να ζω δύο ζωές. Να προλάβω να γράψω διηγήµατα και ποιήµατα. Τρείς καλύτερα. Και µια για να ζήσω.
-Μελοποιηµένη ποίηση, συµφωνικά-ορχηστρικά κοµµάτια, εξαιρετικές συνεργασίες µε καθιερωµένους ερµηνευτές, µουσική για θέατρο και κινηµατογράφο… Τι σε συναρπάζει περισσότερο;
Τα µεγάλα ορχηστρικά έργα είναι ικανά να µε εγκλείσουν στον σύνθετο πολυεπίπεδο και γοητευτικό κόσµο των µεγάλων διαρκειών και όγκων και να µε απελευθερώσουν για καιρό από ένα µοναχικό βάρος που συνεχώς µέσα µου αναδηµιουργείται. Το τραγούδι έρχεται να µε ενώσει µε την ανθρώπινη γιορτή. Το ελληνικό τραγούδι είναι η µοναδική ζωντανή σύγχρονη κουλτούρα. Οι στίχοι των τραγουδιών µας είναι κείµενα οµαδικής ορκοµωσίας του λαού µας στη θυµοσοφία και σπανιότερα φιλοσοφία της κανονικής ζωής. Η µουσική ενός τραγουδιού είναι η αιτία και η αφορµή, αλλά και ο τρόπος για αυτή την “ορκοµωσία”. Γίνεται κατά µόνας στην αρχή και µετά στις συναυλίες η οµαδική τελετή συντελείται µε αρχιιερέα τον αυθεντικό και µεγάλο λαϊκό τραγουδιστή.
Στο Θέατρο υπάρχει η κοινοβιακή τέχνη, η συνεργασία πάνω στο ιερό κείµενο του συγγραφέα µε την καθοδήγηση ενός αρχηγού, του σκηνοθέτη. Η σύγχρονη δηµιουργία µε όλους αυτούς είναι µεγάλη χαρά και παρηγοριά. Υπάρχει πολύ γέλιο, πολύ κλάµα, πολύς ιδρώτας. στο τέλος έρχεται και ο κόσµος. Ευλογία!
Στο σινεµά, η δουλειά µοιάζει µε σέχτα που προετοιµάζει τροµοκρατική επίθεση σε σκοτεινά εργαστήρια. ¨Όλα γίνονται µεταξύ τριών ανθρώπων, σκηνοθέτη-µοντέρ-µουσικού. Μόνο αυτοί ξέρουν… και όταν όλα ετοιµαστούν έρχεται ένα εκατοµµύριο κόσµος. Το ίδιο και η τηλεόραση!
Είναι όλα υπέροχα για άλλους λόγους το καθένα, όµως υπέροχα.
-Κοινωνική και πολιτική πραγµατικότητα… Με αφορµή το επίκαιρο ξανά Μακεδονικό ζήτηµα, πώς βλέπεις τις εν Ελλάδι, καθώς και τις διεθνείς εξελίξεις; Σε ευρύτερο πλαίσιο, χαρακτηριστικά της σύγχρονης εποχής που -ίσως- σε εξοργίζουν κι αντίστροφα αυτά που γεννούν αισιοδοξία για το µέλλον.
Οι σύγχρονοι πολιτικοί αρχηγοί αποδεικνύονται απρόθυµοι να υψώσουν µια πειστική, αµιγώς ιδεολογική σηµαία, η οποία να µπορεί να συνενώσει την κοινωνία πέραν των κοµµάτων. Οι άλλοτε σαφείς πολιτικές θεωρίες που δηµιουργούσαν τα κόµµατα -σε περιπτώσεις πιο πολύ οικονοµικά συστήµατα παρά αµιγείς ιδεολογίες- έχουν και αυτές ξεθωριάσει και αναµιχθεί σε µιά θολούρα. Τώρα οι οικονοµικές θεωρίες είναι περισσότερο φόντο ιστορικής καταγωγής, καθώς όλα πλέον είναι ρευστά, χάριν της κοµµατικής υπερίσχυσης, αλλά και της αναδιαµόρφωσής τους στο χρόνο. Έτσι ασκείται πολιτική χωρίς ιδεολογία σε µια κοινωνία χωρίς ιδεολογία. Το οικονοµικό συµφέρον προβάλλεται ως µια σύγχρονη Μεγάλη Ιδέα. Το µέσον έγινε ο στόχος.
Οι ιδέες µόνο όµως µπορούν να δικαιώσουν και να οδηγήσουν τους ανθρώπους. Το κέρδος, η ανάπτυξη, οι δείκτες όλα αυτά δεν ενοποιούν, δεν οµαδοποιούν. Αντίθετα, χωρίζουν, εξατοµικεύουν. Οι κοινωνίες χρειάζονται την λελογισµένη οµαδοποίηση, γιατί αλλιώς είναι ανίσχυρες για το οτιδήποτε µεγάλο και συνεκτικό, που χρειάζεται πολλούς για να γίνει. Τον πολιτισµό και την αληθινή παιδεία, που δηµιουργεί και προάγει την αναπαραγωγή ιδεολογίας, οι πολιτικοί µας τα τελευταία πολλά χρόνια, τον θεωρούν κάτι σαν ξόδεµα χρήµατος και χρόνου. Ίσως και να τον φοβούνται. Ο πολιτισµός έγινε χυδαία διασκέδαση και η παιδεία επαγγελµατική κατάρτιση. Ο απαίδευτος λαός, πέµπτη γενιά τώρα, παρήγαγε απαίδευτους δασκάλους, απαίδευτους καλλιτέχνες, απαίδευτο κοινό.
Όµως στα δύσκολα οι πολιτικοί τον πολιτισµό και την παιδεία του λαού επικαλούνται! Δεν τους αρέσει ο (εκπεφρασµένος) φασισµός. Δεν τους αρέσει η αποχή από τις κάλπες. Η µαζική φοροαποφυγή. Η κοινωνική θεσµοποίηση της απάτης. Τι εµποδίζει τον πολίτη από την µη τήρηση των νόµων, από την α-πολιτική και µη κοινωνική στάση; Μόνο ο πολιτισµός και η γενική παιδεία. Ποιό είναι το προσωπικό κριτήριο που πρέπει να προηγείται των οµοδοποιήσεων;
Οικονοµικοί όροι και δείκτες τους Έλληνες δεν τους συγκινούν και δεν τους συνενώνουν ως Έλληνες, αλλά ως παγκόσµιους βιοπαλαιστές επιβιωσίες. Η αφύπνιση του υπερεγώ γίνεται µε καθαρές ιδέες. Καθόλου παράλογο και απολύτως υγιές. Σε µια εποχή όµως ιδεολογικής ένδειας και µε ελάχιστα πλέον πολιτιστικά κριτήρια κάθε απαίδευτος λαός ακολουθεί την πρώτη σηµαία που θα υψωθεί. Ας δούµε λοιπόν την πρώτη “σηµαία”, ας δούµε βέβαια και ΠΟΙΟΣ τη σηκώνει, αλλά και ΓΙΑΤΙ.
Μία ηθική πράξη έχει στόχο, κίνητρο κι εντάσσεται σε ένα σύνολο πράξεων, δεν είναι αποµονωµένη. Το λαϊκό ένστικτο στιγµιαία δεν είναι αλάθητο, όµως είναι ιστορικά το πιο πιθανό να είναι ορθό και πάντως είναι σίγουρα ορθό, αν επιµένει στο µακρό χρονικό διάστηµα.
Σε διεθνές επίπεδο µε ενοχλεί αφόρητα η πλήρης κατίσχυση του “Σικέ και της Μαϊµούς”.
-Κατά τη διάρκεια της ζωής σου, τι έχεις αποµυθοποιήσει και τι στον αντίποδα έχει γιγαντωθεί και εδραιωθεί εντός σου ως µοναδικό, αδιαπραγµάτευτο;
Η ζωή βρίθει από αντινοµίες. Λίγα πράγµατα µένουν απολύτως ακέραια στην κριτική των δεκαετιών. Μόνο τα άλυτα αινίγµατα και οι γρίφοι της ζωής παραµένουν ολόιδια και µη διαπραγµατεύσιµα… Αλλά αυτά είναι µάλλον η φοβερή πλευρά της Ζωής. Κατά τα άλλα, τα κανονικά της ζωής, συνεχίζουµε αυτό που ξεκινήσαµε ό,τι και να γίνει, γιατί όταν πια το αµφισβητούµε είναι φοβούµαι αργά για οτιδήποτε άλλο.
Δεν έχω ωστόσο και πολύ ανάγκη αυτό το µοναδικό, το ακέραιο και το µη διαπραγµατεύσιµο. Νοµίζω µόνο οι ενστικτώδεις µου ιδεολογικές και βιολογικές ανάγκες παρέµειναν σε ένα σηµαντικό βαθµό -όχι εξ ολοκλήρου- ανέπαφες.
Να αποφεύγει πρέπει κανείς την ισορροπία, γιατί είναι µια επισφαλής και στιγµιαία, ίσως τυχαία-ειρήνη µεταξύ αντίρροπων δυνάµεων. Η αρµονία είναι η καλή έννοια για τον άνθρωπο, γιατί η αρµονία νικά τις µεταβολές, προσαρµόζοντας τα µέρη της σε αυτές, και διατηρώντας πάντα την ίδια ποιότητα µεταξύ αυτών. Η αρµονία επιβιώνει µέσα στον Χρόνο, η ισορροπία διαταράσσεται στο πρώτο φύσηµα του ανέµου. Όµως η αρµονία δεν έχει υποχρεωτικά ισότητες. Ποιος έχει την ωριµότητα να δεχθεί ανισότητες υπέρ της αρµονίας;
-Αντικείµενο, γνωστικό πεδίο ή ό,τι άλλο, µε το οποίο θα ήθελες να ασχοληθείς σε προσωπικό ή καλλιτεχνικό επίπεδο. Πιθανότατα ένα όνειρο, το οποίο θα ήθελες να εκπληρώσεις;
Λογοτεχνία κυρίως νοµίζω και ίσως δευτερογενώς σκηνοθεσία δικών µου έργων.
-Η σχετικά πρόσφατη απώλεια της µητέρας σου… Οι σκέψεις και τα συναισθήµατα που σε κατέκλυσαν, εφόσον επιθυµείς να τα µοιραστείς.
Υπήρξε µια µεγάλη προσωπικότητα, όπως και ο πατέρας µου. Όσοι την γνώρισαν θα την θυµούνται για πάντα. Τα βιβλία της κατέγραψαν µε λεπτοµέρεια µια υπέροχη, όσο και δύσκολη ζωή. Είµαι ακόµα γοητευµένος από τους γονείς µου.
-Πώς θα προσδιόριζες δύο από τις πιο “βασανιστικά αναλυμένες”, ανά τους αιώνες, έννοιες, αυτές του έρωτα και της αγάπης;
Σας παραπέµπω στο έργο µου Ερωτικός Λόγος, ένα Συµφωνικό Ποίηµα, που συνέθεσα πέρυσι πάνω στο οµότιτλο ποίηµα του Γιώργου Σεφέρη και που κυκλοφορεί σε CD αυτό το µήνα. “ Έστιν ουν έρως εν ανθρώποισιν µαταιότατον…”, λέει ο Πίνδαρος. Ερεβώδης, χθόνιος και οµιχλώδης στην ιδιοσυστασία του, σε µεθά πέραν της λογικής. Εθίζει σαν ναρκωτικό σε άλλους κόσµους. Ταράζει τις πυξίδες. Αλλάζει τους προσανατολισµούς. Όταν τελειώνει όµως βιώνει κανείς µια πρόβα θανάτου. Απαραίτητο εκπαιδευτικό πρόγραµµα, για να ενηλικιωνόµαστε και να ξαναγινόµαστε παιδιά. Μια ολόκληρη απίστευτα πυκνή ζωή, µέσα στη αραιή κανονική ζωή µας.
Η µετά τον έρωτα αγάπη… η αδελφοποίηση των ψυχών δύο ανθρώπων χωρίς ιδιοκτησιακά καθεστώτα. Η θυσία είναι το µέτρο της.
-Φιλία… Αδιαπραγµάτευτη και αληθινή. Σύµφωνα µε τις εμπειρίες σου, τι ρόλο έχει παίξει για εσένα;
Ευτύχησα να έχω γνωρίσει ανθρώπους ταλαντούχους στη φιλία. Ναι, θέλει ταλέντο η φιλία. Θέλει σοφία και ένστικτο και φαντασία. Γι’ αυτό και πολλοί µεγάλοι φίλοι µου, αποβιώσαντες πλέον, παραµένουν ζωντανοί ως φίλοι µου. Ιδεατοί συνοµιλητές, παρηγορητές και αγαθοί κριτές µου.
-Γνωρίζω ότι σου αρέσει η φιλοσοφία. Ποια η άποψή σου για τα… ιστορικά αποφθέγματα; Κάποια δική σου αγαπηµένη “ρήση”;…
Οι φιλοσοφικές ρήσεις και τα ιστορικά αποφθέγµατα είναι αρρώστια της εποχής µας και ο µόνος τρόπος να µην µάθεις ποτέ σου τίποτε, ούτε από ιστορία ούτε από Φιλοσοφία. Το ¨Να ζεί κανείς ή να µη Ζεί;” πόσο Σαίξπηρ στ’ αλήθεια περικλείει; Tα χαπάκια τέχνης, φιλοσοφίας, ιστορίας είναι ο θάνατός τους. Μόνο οι “ασήµαντες” λεπτοµέρειες κρύβουν την ουσία και δίνουν πιθανότητες σε κάποιον να µυηθεί.
-Υπάρχει κάποιο µυστικό που έχεις βαθιά κρυµµένο στην ψυχή σου; Εάν ναι, επειδή ακριβώς είναι µυστικό, δεν θα ήθελα να το αποκαλύψεις, αλλά να µου δώσεις ένα… στίγµα του.
Υπάρχει ένα µυστικό. Όµως είναι αυτό που δεν ξέρω ποιο είναι. Αντιλαµβάνοµαι την ύπαρξή του από το αίσθηµα µυστηρίου που µου προκαλεί. Όµως κρύβεται τόσο καλά, που δεν ξέρω καν ποιό είναι. Από αυτό ξετυλίγονται σιγά-σιγά τα µελλούµενα.
-Με ποιους επιθετικούς προσδιορισµούς θα… έντυνες τον χαρακτήρα σου;
Πολύ επιθετικούς σίγουρα! Κάποτε ήµουν κάτι συγκεκριµένο. Τώρα µε τόσες ώρες γράψιµο έχω γίνει όλα και τίποτε. Αφηρηµένος και διαρκώς µεταβαλλόµενος. Και στο µέλλον όλο και χειρότερα θα πηγαίνει το πράγµα. Είµαι κακός, γιατί είµαι καλός, που λέει κι ο Διόνυσος στις Βάκχες. Βάλτε στη θέση αυτή όλα τα αντίθετα που ξέρετε.
-Αγαπηµένο σου θεατρικό έργο, κινηµατογραφική παραγωγή. Θα ταυτιζόσουν με κάποιον πρωταγωνιστή ή με κάποια πραγματική, μεγάλη προσωπικότητα;
Δεν ταυτίζοµαι µε κανέναν ποτέ. Δεν καταλαβαίνω αυτή τη διαδικασία που έχουν πολλοί. Ταυτιζόµουν µε τους συγγραφείς ή τους σκηνοθέτες. Η λίστα όπως καταλαβαίνετε είναι τεράστια. Ο Φελίνι, ο Μπέργκµαν, ο Τενεσσή Ουίλλιαµς, ο Σαίξπηρ, λίγο ο Μολιέρος, ο Αισχύλος ο Ευριπίδης, ο Σοφοκλής και ο Αριστοφάνης… O Μπετόβεν, ο Μότσαρτ. Αυτό µέχρι τα τριάντα-τριανταπέντε. Μετά µπήκαν και άλλοι πολλοί…
-Ροκ… Τι σηµαίνει για εσένα; Μoυσικά -σου αρέσει ιδιαίτερα κάποιος συγκεκριµένος καλλιτέχνης / κάποια µπάντα της Ελλάδας ή του εξωτερικού-, αλλά κι ως τρόπος ζωής.
Ο καλλίτερος κιθαρίστας της ροκ που γνώρισα είναι ο κουµπάρος µου, Γιάννης Σπάθας. Και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου είναι αναµφίβολα µιά µεγάλη µορφή της παγκόσµιας µουσικής. Συνεργάστηκα µε ροκάδες, έπαιξα και έγραψα ροκ µουσική. Ο Γιώργος Φλωράκης, µε τον οποίο έκανα πρόσφατα τον δίσκο “Μπαλάντες της οδού Ατθίδων”, σε ποίηση Καψάλη, µου έφερε ένα παλιό CD, στο οποίο τον πρωτοσυνάντησα. Ήταν το Metal συγκρότηµα Raw Silk, όπου ενορχήστρωσα ένα epic symphonic rock κοµµάτι τους και ο Γιώργος τραγουδούσε µοναδικά. Αλλά και µε τους Douglas και τους Κyoto συνεργάστηκα (ως παραγωγός) και δυο τρείς ακόµη, που δεν θυµάµαι… Έγραψα progressive symphonic rock, ενώ έκανα και δίσκους τέτoιους. Τα “Τοπία” και το “Time of Growing”. Αλλά και σε soundtracks και στο “Δελτίο Ανέµων” έχω σαφή ροκ στοιχεία. Με ενθουσιάζει ακόµα πολύ η ρόκ της δικής µου νεανικής εποχής. Floyd, Bowie, Zeppelin, Stones, Doors, Hendricks, Genesis, Jethro Tull, Deep Purple, Moodie Blues, Joplin κλπ. Αλλ‘α και Mike Oldfield, Tangerine Dream , Clauss Shulze.
-Άμεσα πολιτιστικά, μουσικά πλάνα.
Έχω μια συναυλία Τρίτη έξι και Τετάρτη επτά Μαρτίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση με την ΚΟΑ, ένα νέο έργο μου βασισμένο επάνω σε επτά μεγάλους Ζωγράφους. Το όνομα, Mάζωξη, Συμφωνικά Ζωγραφικά Soundtracks. Τον Απρίλιο Μεγάλη Τρίτη και Μεγάλη Τετάρτη παρουσιάζω στο Παλλάς το συμφωνικό ορατόριο επάνω στις Μέρες Επιταφίου του Γκάτσου, με τον Μανώλη Μητσια. Ηχογράφησα οκτώ τραγούδια για τον αυτισμό επάνω σε στίχους του Μιχάλη Γκανά, που χρησιμοποιούνται στο ειδικό πρόγραμμα της Στέγης. Τέλος, εκδίδεται το περυσινό συμφωνικό μου έργο Ερωτικός Λόγος, επάνω στο ομότιτλο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη.
-Συνηθίζω να λέω το “Εξαρχείν εστί Φιλοσοφείν”… Ποια η αίσθησή σου για τα Εξάρχεια;
Τα Εξάρχεια θα έπρεπε να είναι θεσμοθετημένος ναός της ελεύθερης σκέψης, ένα απόλυτο άσυλο ιδεών και ελευθερίων συμπεριφορών. Όπως οι αρχαίοι ναοί, να μπορεί να προστρέχει εκεί ικέτης όποιος νους ενόχλησε. Το σημείο τήξης και ανασύνθεσης του κάθε ρηξικέλευθου και άρα καινούριου και επαναστατικού. Όπως είναι σαφές, τα Εξάρχεια τα αγαπώ όσο την εφηβεία μου.
-Αντί επιλόγου, ποια “ευχή” θα ψιθύριζες στο αυτί ενός νεογέννητου μωρού; Ένα μήνυμα, κάτι σαν συμβουλή-προτροπή για τις επερχόμενες γενεές…
Αντισταθείτε. Όλο το ποίημα του Μιχάλη Κατσαρού.
H συνέντευξη και στο έντυπο – διαδικτυακό φύλλο Φεβρουαρίου / Μαρτίου 2018 του Εξαρχειώτη: http://exarhiotis.gr/?p=15744
