Αρχαίοι Έλληνες λυρικοί ποιητές (2)
του Ευαγγέλου Σπανδάγου
Μαθηματικού – συγγραφέα
Η λυρική ποίηση, ανάλογα με το περιεχόμενό της και τη μορφή από την οποία εκφράζεται, διακρίνεται σε 4 είδη: «Την ελεγειακήν», «την ιαμβικήν», «την μελικήν» και «την χορικήν».
Τα είδη αυτά διαμορφώθηκαν διαδοχικά. Καθένα προήλθε από το προηγούμενο με την επέκταση του νοήματος και του μέτρου.
Τα είδη της Λυρικής ποιήσεως
- Η Ελεγειακή ποίηση. Η ελεγειακή ποίηση είναι δημιούργημα των Ιώνων και εμφανίζεται κατά τον 7οπ.Χ. αιώνα. Το όνομά της το πήρε από τη λέξη «έλεγος» που σημαίνει «άσμα θρηνώδες». Αργότερα ο κύκλος της επεκτάθηκε και περιελάμβανε, εκτός από θρήνο, και δυνατή ψυχική συγκίνηση (χαρά, λύπη, ενθουσιασμό, έρωτα κ.ά.). Ένα είδος ελεγείας ήταν και το «επίγραμμα», το οποίο αποτελούσαν 2 ή 4 στίχοι. Η γλώσσα της ελεγειακής ποιήσεως είναι η ιωνική διάλεκτος. Κυριότεροι εκπρόσωποι της ελεγειακής ποιήσεως θεωρούνται ο Καλλίνος, ο Τυρταίος, ο Μίμνερμος, ο Σόλων, ο Ξενοφάνης, ο Θέογνις και ο Σιμωνίδης ο Κείος.
- Η Ιαμβική ποίηση. Η ονομασία αυτή οφείλεται στη λέξη «ίαμβος», η οποία σημαίνει σκώμμα (αστεϊσμός, πείραγμα, κοροϊδία). Αρχικά ο στίχος της ποιήσεως αυτής ήταν σκωπτικός και αναφερόταν σε ατομικά ελαττώματα. Αργότερα προσέλαβε μεγαλύτερο εύρος και απέβλεπε σε κοινωνικά ή πολιτικά θέματα. Η ποίηση αυτή, όπως και η προηγούμενη, αναπτύχθηκε στην Ιωνία. Η γλώσσα της είναι η Ιωνική διάλεκτος. Σπουδαιότεροι εκπρόσωποί της θεωρούνται ο Αρχίλοχος, ο Σιμωνίδης ο Αμοργινός και οΙππώναξ.
- Η Μελική ποίηση. Η Μελική ποίηση προήλθε από συνδυασμό των δύο προηγουμένων και μαζί με τη χορική ποίηση αποτέλεσε την κυρίως Λυρική ποίηση. Το είδος αυτό της ποιήσεως, που εξωτερικεύει το περιεχόμενο της ψυχής του ποιητή, καλλιεργήθηκε από τους Αιολείς της Μικράς Ασίας. Η γλώσσα της είναι η Αιολική διάλεκτος. Επιφανέστεροι εκπρόσωποί της είναι ο Αλκαίος και η Σαπφώ, που έγραψαν στην Αιολική διάλεκτο, και ο Ανακρέων, που έγραψε στην Ιωνική.
- Η Χορική ποίηση. Στην Χορική ποίηση το μελοποιημένο ποίημα το τραγουδούσαν με συνοδεία μουσικού οργάνου και χορευτών. Η Χορική ποίηση ήταν δηλαδή ένας συνδυασμός ποιήσεως, μουσικής και χορού. Ως εκ τούτου αποτελεί το τελειότερο είδος της Λυρικής ποιήσεως. Τα θέματά της είναι η εξύμνηση του Θείου, των ηρώων, των νικητών και των πολιτικών κατά τις εορτές και τα πανηγύρια. Το είδος αυτό της ποιήσεως καλλιεργήθηκε από τους Δωριείς, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, από νοοτροπία υπέτασσαν το άτομο στην ολότητα. Για το λόγο αυτό η Χορική ποίηση ονομαζόταν και «δωρικόν μέλος». Γλώσσα της Χορικής ποιήσεως είναι η δωρική διάλεκτος. Εκπρόσωποί της θεωρούνται ο Σιμωνίδης ο Κείος, ο Βακχυλίδης, ο Πίνδαρος, ο Τέρπανδρος, ο Αλκμάν, ο Στησίχορος, ο Αρίων, ο Ίβυκος και ο Λυκοφρονίδης.