[Από τη δημοσίευση του Εξαρχειώτη: Κορωνοϊός, κορονοϊός ή κοροναϊός (πες το κι έτσι) VS ΕΞαιρετικές σκέψεις – Διπλό καραμπινάτο…]
Πάντα στις μεγάλες κρίσεις γίνεται ένα τεράστιο αναποδογύρισμα στις αξίες και τις ιδέες. Δοκιμάζονται αξίες, ταμπού, δόγματα και επιλογές ζωής. Δεν θα σταθώ όμως στα μεγάλα, εμφανή και αυτονόητα.
Είναι η μεγάλη μας ευκαιρία να καταλάβουμε και την αξία κάποιων “μικροπραγμάτων” που, σε κανονικές συνθήκες, έχουμε σε απόλυτη αφθονία. Δεν θα μιλήσω ούτε καν για την συνειδητοποίηση της αξία της προσωπικής επαφής με ένα φίλο. Σε αυτήν την υποχρεωτική απομόνωσή μας, πόσο λίγο το τηλέφωνο, ακόμα και το skype, καλύπτουν την “περίεργη” ανάγκη φυσικής επαφής. Ούτε καν θα υπογραμμίσω την αξία της- για μένα μέχρι πρόσφατα- ασήμαντης σωματικής επαφής. την ανταλλαγή μιας χειραψίας, ενός χτυπήματος στην πλάτη, ενός τελείως τυπικού φιλιού -στο αέρα πιο πολύ παρά στο μάγουλο. Όμως συνειδητοποιώ πώς είχε τελικά κάποια αξία ακόμα και αυτό! Αυτά τα μικρά “τίποτε” που τελικά στερέωναν καλά μιαν επικοινωνία κατά πολύ πληρέστερη από την απλή λεκτική συνεννόηση εκ του μακρόθεν. Αυτός ο τύπος είχε και ουσία. Πόσα περισσότερα τελικά λέγονται με το σώμα, την έκφραση των κινήσεων, με την ανταλλαγή θερμότητας και αφής, με τις εκφράσεις και ίσως με κάποια ζωική ακτινοβολία που ανταλλάσσεται από το σώμα μας το, τελικά, τόσο πολυσήμαντο. Στην απόλυτη απομάκρυνση μας από τον άλλο, αναγκαία και ιερή στην φάση αυτή, αναδεικνύεται ταυτόχρονα και η αξία της “τυπικής” εγγύτητας αυτής.
Θα μιλήσω όμως, ναι, για κάτι που περνούσε σαν ασήμαντο από το δικό μου μυαλό: Την τεράστια σημασία που έχουν στη ζωή μας οι άγνωστοι άνθρωποι, η τυχαία συνύπαρξη με τους “σκιώδεις” διπλανούς μας σε χίλιες δύο δραστηριότητες μας: Στο τραίνο , το μετρό, το λεωφορείο, στη διάβαση, στα καταστήματα… Τις βαρετές ουρές των ταμείων, στα γκισέ του δημοσίου, των τραπεζών, των ιδιωτικών εταιρειών… Οι χιλιάδες ασήμαντες ματιές με άνδρες και γυναίκες, τα μισόλογα, τα τυπικά σχόλια, τα νεύματα.
Aφήνει κάτι τελικά στην ψυχή μας αυτός ο απρόσωπος συρφετός, η συνύπαρξη με την ανθρώπινη ανώνυμη και άμορφη μάζα; Πόσο αγέλη είμαστε τελικά, πόσο καλύπτουν την πρωτόγονη ανασφάλεια μας οι άγνωστοι στα πεζοδρόμια και τα καφενεία;
Δεν είναι διακοπές του Αυγούστου. Το καταλαβαίνεις στον αέρα. Η πόλη δεν είναι άδεια. Οι άνθρωποι είναι όλοι εδώ. Μα είναι αόρατοι πίσω από τοίχους αδιαπέραστους όχι μόνο από τον ιό. Νοιώθεις τον φόβο και την απουσία. Η αίσθηση ότι αν κάτι χρειασθώ, αν κάτι πάθω οι άλλοι θα παρέμβουν, θα με υπερασπισθούν, δεν θα με αφήσουν να χαθώ αταβιστικά λείπει. Κάποια φωνή μέσα σου επαναλαμβάνει “Όμως που πήγαν όλοι;”
Μοιραία το Μέλλον, το Όνειρο, το όποιο χτίσιμο Νέας Ζωής, βασίζεται στην ελπίδα επαφής με τον Άγνωστο ακόμα συνάνθρωπο. Από τον έρωτα έως την οικονομία. Από την δημιουργία μέχρι τις νέες ιδέες και αξίες. Η άγνωστη μας κοινωνία είναι η δεξαμενή της μελλοντικής ζωής μας. Και αυτήν την συναντάμε στον καθημερινό δημόσιο βίο.
Σε σένα λοιπόν άγνωστη Αθηναία και Αθηναίε που συντύχαινα τόσα χρόνια στις διαβάσεις, τα ασανσέρ και τα πεζοδρόμια, και ούτε σε έβλεπα, ήρθε η ώρα να αναγνωρίσω αξίες που ούτε φαντάστηκα ποτέ. Η συνύπαρξη μας που δηλώνεται διαρκώς με την τυχαιότητα, είναι η συμμαχία μας στη βιοπάλη, είναι ο πλούτος της εμπειρίας που μπορούμε να προσφέρουμε ο ένας στον άλλον, ακόμα και σαν ελεύθερη δυνατότητα, μια απλή πιθανότητα γνωριμίας που μπορεί ν απορρίπτεται με άνεση καθημερινά, καθώς μέσα μας κυριαρχεί η ιδιωτικότητα, ο ατομικισμός, η αυτοπεριθωριοποίηση . Είσαι η όποια ελπίδα ζωής στο Μέλλον.
Αν όλοι οι “άλλοι”, οι απρόσωποι διπλανοί μας που ζούμε στην ίδια πόλη, ξαφνικά χαθούν μαγικά από δίπλα μας, (ακόμα και αν θεωρητικά κρατηθούν οι λίγοι καλοί φίλοι), πόση ζωή περισσεύει τελικά; Φοβάμαι ελάχιστη. Βασιζόμαστε τόσο πολύ ο ένας στον άλλον, όλοι σε όλους… Αυτή η σκέψη, αυτό το αίσθημα με κάνει να νοιώσω ξανά μέλος μιας ζώσας κοινωνίας έξω από όλα όσα απωθούσα έως τώρα ως κοινότυπα θέσφατα..
Μου είναι τελικά οι ανώνυμοι διπλανοί μας αληθινά απαραίτητοι στο απόλυτο σύνολο τους.
Τέτοιες συνειδητοποιήσεις τις έχεις δύσκολα και σπάνια, είναι όμως ακραία σημαντικές. Και αυτές οι σκέψεις στηρίζουν την αλληλοστήριξη και αλληλουποστήριξη που χρειάζεται αυτή η ζωή, η όχι και τόσο ρημάδα!
Θα προτιμούσα να μπορούσα να τα σκεφτώ όλα αυτά χωρίς επιδημίες, πανδημίες, πολέμους και γενικά καταστροφές… Γίνεται όμως; Οφείλουμε στον κοροναϊό, μεταξύ όλων των δεινών, κάποιες τέτοιες ξαφνικές συνειδητοποιήσεις που πρέπει να τις θυμόμαστε και “μετά” για πάντα.
“Όταν Όλα Περάσουν”, που λέει και το ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη, θα δούμε ξανά ο ένας τον άλλον συνειδητά, οι άγνωστοι φίλοι θα χαμογελάσουμε σαν παλιοί φαντάροι που ξεπέρασαν μαζί έναν πόλεμο. Δεν είναι κενή ωραιολογία. Θα γλεντήσουμε και θα διασκεδάσουμε και θα δούμε θέατρο και θα πάμε σινεμά και στις συναυλίες θα ορκισθούμε μαζί σε στίχους που αγαπάμε… Και ποιος ξέρει μπορεί στην απέναντι μεριά της διάβασης, στο ίδιο βαγόνι του μετρό, να περιμένει ο καλύτερος νέος μας φίλος. Η Αθήνα αλλά και κάθε πόλη μας θα γίνει σώμα ενιαίο. Σώμα μας.